Astma bij kinderen

De luchtwegen van kinderen met astma zijn ontstoken en vernauwd. Hierdoor hebben ze last van benauwdheid, een piepende ademhaling of hoesten. Allergiëen, zoals een allergie voor huisstofmijt, pollen of huisdieren kunnen de klachten uitlokken en verergeren. Ook prikkels als sigarettenrook, vochtig weer en inspanning kunnen de klachten erger maken.

We behandelen astma meestal met pufjes met ontstekingsremmers en luchtwegverwijders. Kinderen met astma worden behandeld op de buitenpolikliniek Kinderhaven. Kinderen met ernstig astma en klachten die niet goed reageren op de gebruikelijke medicijnen worden behandeld op de polikliniek in het Erasmus MC Sophia.

Meer informatie

• Astma | Longfonds.
• Astma Kids.
• Inhalator gebruik.

Hoe vaak komt het voor?

In Nederland hebben om en nabij 120.000 kinderen astma, dat is ongeveer 1 op de 10 kinderen. Het grootste deel van deze kinderen heeft mild tot matig astma, maar 5 tot 10% van de kinderen heeft ernstige klachten. Klachten van piepen, benauwdheid en/of hoesten komen bij jonge kinderen (onder de 4 jaar) heel vaak voor. We schatten dat tot wel de helft van alle jonge kinderen hier minstens één keer last van heeft. Bij de meeste kinderen gaat dit vanzelf over, maar een klein deel van deze kinderen ontwikkelt astma.

De meeste kinderen met astma hebben mild tot matig astma. Ze hebben regelmatig klachten van benauwdheid, piepen en/of hoesten. Met pufjes zijn de klachten goed te behandelen. De meeste kinderen met astma zijn allergisch en sommigen hebben ook eczeem. In de buitenpolikliniek Kinderhaven, waar we kinderen met milde tot matige astma behandelen, werken specialisten op het gebied van allergie en eczeem die kunnen helpen bij de behandeling.

Ongeveer 5 tot 10% van de kinderen heeft ernstige klachten. Bij deze kinderen is vaak meer onderzoek nodig. Ook kan het nodig zijn dat de kinderen gezien worden door verschillende astma-specialisten, zoals de verpleegkundige, de fysiotherapeut, de psycholoog en de kinderlongarts. Dit team zoekt met het kind en ouders uit waarom de astmaklachten zo ernstig zijn en wat de beste behandeling is. Dit doen we in het Erasmus MC Sophia.

Astma heeft verschillende oorzaken. Erfelijke aanleg is een belangrijke factor, maar ook het doormaken van virusinfecties, vooral op jonge leeftijd, speelt een rol. Andere factoren, zoals:

• huisstofmijt allergie;
• allergie tegen boom- en graspollen;
• en blootstelling aan sigarettenrook of luchtverontreining

spelen ook een belangrijke rol bij het ontstaan van astma bij kinderen. Het is helaas nooit precies vast te stellen waarom het ene kind wél astma krijgt en het andere kind niet.

Kinderen met astma hebben last van benauwdheid, piepen en/of hoesten. Vaak worden deze klachten uitgelokt door verkoudheden, blootstelling aan stoffen waar het kind allergisch voor is of door mistig, vochtig weer. Ook bij sporten kan klachten uitlokken of verergeren. Sommige kinderen hebben ook ’s nachts klachten waardoor ze slecht slapen.

Bij sommige kinderen lopen de klachten uit in een astma-aanval, met heftige benauwdheid. Astma-aanvallen worden behandeld met luchtwegverwijders (pufjes). Soms is de aanval zo ernstig dat kinderen op de spoedeisende hulp verneveld moeten worden of zelfs opgenomen moeten worden in het ziekenhuis. In dat geval behandelen we astma vaak met een sterke ontstekingsremmer.

• Longfunctie-onderzoek
  We stellen de diagnose astma aan de hand van longfunctie-onderzoek, vóór- en nádat uw kind luchtwegverwijders heeft ingenomen. Hiermee onderzoeken we hoe goed de longen werken. Een longfunctie-onderzoek kunnen we uitvoeren bij kinderen vanaf ongeveer 4 jaar. 
• NO-test
  In de uitgeademde lucht zit stikstofmonoxide (afgekort: NO). De hoeveelheid NO is groter als de luchtwegen ontstoken zijn, zoals bij astma. De NO-test meet de mate van ontsteking en zegt zo iets over het al dan niet bestaan van astma en de ernst ervan. Deze test kunnen we uitvoeren bij kinderen vanaf ongeveer 6 jaar.
• Longfoto’s
  Bij ernstig astma maken we in sommige gevallen een CT-scan van de longen.
• Bronchoscopie
  Bij ernstig astma verrichten we soms een bronchoscopie om te kijken of er wat anders aan de hand kan zijn dan astma. Een broncoscoop is een flexibele slang met aan het uiteinde een camera waarmee in de luchtwegen gekeken kan worden.
• Inspanningsprovocatietest
  Met een inspanningsprovocatietest onderzoeken we of de longfunctie na inspanning daalt. Dit past bij astma.
• Allergie-onderzoek
  Omdat de meeste kinderen met astma allergisch zijn doen we een allergietest met huidprikjes of door bloedonderzoek.

De kinderlongarts of de verpleegkundig specialist/verpleegkundig consulent stelt de diagnose, stelt een behandeling voor en controleert uw kind. De doktersassistente of longfunctie-analist voert met uw kind de longfunctietest(en) uit. Ook wegen en meten ze uw kind. Soms is bij de behandeling de fysiotherapeut, diëtiste, maatschappelijk werkende of psycholoog betrokken. De kinderallergoloog of dermatoloog kan als het nodig is ook betrokken worden bij de behandeling.