Missie en Strategie

Maatschappelijke uitdagingen op het gebied van gezondheid. Deze uitdagingen variëren van het bevorderen van een gezonde levensloop en eigen regie over gezondheid tot de vraag of en hoe we bepaalde aandoeningen kunnen voorkomen, vertragen of genezen. En van toegankelijkheid van zorg en duurzaamheidsvraagstukken tot het bevorderen van een veilige en gezonde leefomgeving. Onze onderzoeksstrategie richt zich op gebieden waar we de meeste impact kunnen hebben, in lijn met onze sleutelrol als medisch centrum voor tertiaire zorg in de regio, en in samenwerking met onze (regionale) partners.

De onderzoeksstrategie geeft focus, maar is zeker niet bedoeld om een te beperkt kader te stellen. Het Erasmus MC biedt kansen voor iedere onderzoeker met een interessant idee. De strategie versterkt echter het wetenschappelijke profiel van onze organisatie: dit is waar we goed in zijn, dit zijn de gebieden die we verder willen verkennen en ontwikkelen, dit zijn onze belangrijkste wetenschappelijke ambities, en dit is hoe we patiënten en de maatschappij willen dienen. De onderzoeksstrategie ondersteunt ons dus niet alleen bij het maken van keuzes en het vinden van de beste kansen om in te investeren. Het laat ook zien waar het Erasmus MC zich echt wil onderscheiden binnen het wetenschappelijk onderzoek in het brede gezondheidsveld.

Het Erasmus MC wil toonaangevend zijn in (technologische) innovaties op het gebied van gezondheid en zorg, vanuit een positie als vertrouwde en betrouwbare wetenschappelijke autoriteit. Onze unieke setting - in het hart van een stad rijk aan diversiteit en cultuur - biedt veel mogelijkheden voor onze onderzoekers om grensverleggende samenwerkingen op te zoeken, academisch vrij onderzoek te doen, hun innovatieve krachten te verkennen en zo de impact van hun wetenschappelijk werk te vergroten. Zo kunnen we als academisch medisch centrum bijdragen aan het oplossen van de grote maatschappelijke uitdagingen van onze tijd en die van de toekomst.

Als samenleving staan we voor grote en urgente maatschappelijke uitdagingen. Deze komen deels voort uit demografische ontwikkelingen zoals vergrijzing, migratie en achterstand op het gebied van groene ruimte. Sociale ongelijkheid vertaalt zich in grote sociaaleconomische gezondheidsverschillen en grote groepen mensen hebben een lage gezondheidsvaardigheden. Er is een toenemende vraag naar zorg, terwijl er minder mensen zijn die deze zorg kunnen bieden. De kosten van de gezondheidszorg blijven sterk stijgen, deels als gevolg van dezelfde demografische trends, maar ook door de introductie van dure diagnoses en behandelingen. Dit raakt aan het brede thema van duurzaamheid (van de gezondheidszorg) en de relevantie daarvan voor de 'groenere' keuzes die we als organisatie maken.

Wat zijn deze uitdagingen voor onze samenleving? Ten eerste moeten we een gezonde levensstijl bevorderen gedurende de hele levensloop van individuen, en dit begint al voor het moment van conceptie. Door een gezonde levensloop te volgen, hebben mensen minder gezondheidszorg nodig, kunnen meer mensen deelnemen aan de maatschappij en zullen zorgverleners minder snel hun beroep opgeven. In lijn met het eerste deel van de algemene missie van het Erasmus MC - 'Wij zetten ons in voor een gezonde bevolking' - zien wij ook grote uitdagingen in het bieden van goede zorg en ondersteuning aan een toenemend aantal mensen, waaronder mensen met chronische ziekten. Daarnaast is een relevante vraag of en hoe we bepaalde aandoeningen kunnen voorkomen of uitstellen.

In het verlengde hiervan is toegankelijkheid van zorg een belangrijke maatschappelijke uitdaging. Ook hierbij is het relevant te werken aan strategieën om de groeiende ziektelast van chronische aandoeningen te verminderen. De samenleving vraagt intussen om goede zorg die voor iedereen vindbaar en toegankelijk is én blijft, juist ook voor de kwetsbaren in de samenleving. Gezien de verwevenheid van uiteenlopende factoren is dit een complexe opgave. Mogelijke oplossingen zitten – naast het voorkomen of vertragen van ziekten – in het vergroten van de zorgcapaciteit en het innoveren van de gezondheidszorg. Nieuwe technologische mogelijkheden en digitalisering kunnen hieraan bijdragen.

Dit brengt ons bij een van de belangrijkste kwesties van deze tijd: het bevorderen van een veilig en gezonde leefomgeving. Het is duidelijk dat de samenleving steeds kwetsbaarder wordt voor de gevolgen van wereldwijde milieu- en klimaatproblemen.  

Hieronder vallen ook grootschalige uitbraken van infectieziekten, die een aanzienlijke impact kunnen hebben op zowel de volksgezondheid als de samenleving als geheel.  We hebben te maken met een (sociale) omgeving die weinig bevorderlijk is voor de gezondheid, waardoor welvaartsziekten een steeds groter probleem worden. Maar ook de impact die de zorgsector zelf heeft op milieu en klimaat is relevant.

Onze onderzoeksstrategie is geformuleerd op basis van de hierboven geschetste maatschappelijke uitdagingen.

In vier ambitieuze strategische onderzoeksdoelen schetsen we hoe het Erasmus MC een rol wil spelen bij het oplossen van maatschappelijke uitdagingen door middel van onderzoek. Elk doel is uitgewerkt in verschillende focusgebieden, die het hele spectrum van fundamenteel onderzoek tot de toepassing van bevindingen in de praktijk bestrijken. De scope is breed: van moleculen en cellen tot patiënten en populaties. En bij alles wat we doen, beschouwen we altijd de persoon als geheel in relatie tot een verscheidenheid aan factoren die gezondheid en ziekte bepalen. Naast de biologische mechanismen van ziekten houden we ook rekening met sociale factoren, de invloed van het milieu en de gevolgen van levensstijlen. We zetten onze kennis en infrastructuur in om de volledige breedte van onze onderzoeksstrategie te realiseren. Dit is alleen mogelijk in nauwe samenwerking met onze regionale en (inter)nationale partners in zorg, onderzoek en onderwijs.

Het Erasmus MC maakt al jaren deel uit van een sterk regionaal, nationaal en internationaal netwerk in onderzoek, klinische praktijk en beleid op het brede terrein van gezondheid. Onze samenwerking met GGD Rotterdam-Rijnmond - de regionale GGD - is uitstekend, evenals onze samenwerking met huisartsen voor eerstelijnsgezondheidszorg in de regio. Ons huidige onderzoek heeft een duidelijke focus op vroegdiagnostiek, screeningsprogramma's en bevolkingsonderzoek. Daarnaast hebben we uitgebreide ervaring met vroegtijdige behandeling en preventieve leefstijlinterventies. In ons onderzoek naar verbeterde behandelstrategieën (mede gevoed door fundamenteel onderzoek) zetten we ons sterk in voor het vinden van voorspellende factoren, het voorkomen van ziekteprogressie en het zoveel mogelijk voorkomen en verminderen van de effecten van ziekte.

Aandachtsgebieden

• 1.1 Het ontwikkelen van nieuwe biomarkers en het gebruiken van multimodale data in geïndividualiseerde risico- en predictiemodellen voor vroegdetectie van ziekte en/of ziekteprogressie en de evaluatie van effecten van behandeling.
• 1.2 Het ontwikkelen van strategieën voor vroege behandelingen en leefstijlinterventies voor veelvoorkomende ziekten.
• 1.3 Het verbeteren van diagnose-behandelingstrajecten om de gevolgen van ziekte te verminderen of te voorkomen in kwetsbare, multimorbide patiënten (inclusief patiënten met chronische en/of zeldzame aandoeningen), daarbij uitgaande van een gezamenlijke verantwoordelijkheid van zorgverlener en patiënt.

Binnen het Erasmus MC zijn er nauwe contacten tussen fundamentele en klinische onderzoekers. Ons translationeel onderzoek versnelt de implementatie van genezing en andere effectieve interventies. Of het nu gaat om veelvoorkomende ziekten zoals kanker, hart- en vaatziekten en de ziekte van Alzheimer, of om zeldzame ziekten. En of het nu gaat om bedreigingen gerelateerd aan infecties of hittegerelateerde aandoeningen of andere specifieke ziekten of gezondheidsproblemen. We blinken uit in fundamenteel en klinisch onderzoek en beschikken over geavanceerde technologieën, waaronder faciliteiten voor het werken met in vitro en in vivo modellen. We hebben toegang tot veel patiënten, waaronder patiënten met complexe gezondheidstoestanden, en een grootschalige infrastructuur die ons in staat stelt bevolkingsonderzoek uit te voeren. Hiervoor werken we met relevante cohorten van preconceptie tot hoge leeftijd. Deze cohorten worden gedurende langere perioden gevolgd. Dit alles stelt ons in staat om onderscheidend te zijn in ons onderzoek van moleculair niveau tot populatieniveau.  

Aandachtsgebieden

• 2.1 Het onderzoeken en identificeren van factoren die vanaf preconceptie tot aan het levenseinde de gezondheid beïnvloeden, met name onderzoek naar (epi)genomics, microbioom, metabolisme, immuunsysteem, en naar maatschappelijke, omgevings- en gedragsfactoren. 
• 2.2 Het verwerven van nieuwe inzichten in mechanismen van een gezonde levensloop en ziekte door translationeel onderzoek, waarin we multimodale data – zoals imaging, genomics, proteomics, diagnostische en klinische data – uit patiëntenstudies, populatiestudies en cohorten combineren met functionele studies. 
• 2.3 Het ontwikkelen en gebruiken van in silico- en in vitro modellen voor humane ziekten en van innovatieve analysetechnologieën om moleculaire en cellulaire mechanismen in het ontstaan en verloop van ziekten te identificeren, om hiermee nieuwe (gepersonaliseerde) interventies te ontwikkelen.

Onze focus op vroegdiagnostiek, screeningsprogramma’s en populatiestudies maakt het mogelijk om snel in te spelen op ontwikkelingen in aandoeningen die grote groepen mensen kunnen treffen. Denk aan opkomende gezondheidsbedreigingen die samenhangen met klimaatveranderingen, milieuproblematiek, globalisering en trends in leefstijlen. Daarmee beschikken we over een grote expertise op het terrein van ziekten met een grote impact op zowel individuen als de samenleving als geheel, onder meer op het terrein van infectieziekten en pandemische paraatheid.

Aandachtsgebieden

• 3.1 Het onderzoeken van moleculaire en sociaal-demografische factoren die de individueel verschillende respons bepalen op de veroorzaker van een opkomende bedreigende ziekte.
• 3.2 Het ontwerpen en evalueren van effectieve preventie-, mitigatie- en adaptatiemaatregelen om gezondheidseffecten van opkomende bedreigingen als gevolg van infecties, klimaatveranderingen en leefstijl tegen te gaan, met name bij de kwetsbare burger.
• 3.3 Het optimaliseren van diagnostiek en het ontwikkelen van preventiemaatregelen en optimale behandelingen, om zo bij te dragen aan het voorkomen, vroeg herkennen en beperken van de gevolgen van endemieën, epidemieën en pandemieën.

We zijn sterk in onderzoek naar een effectievere en doelmatigere inzet van diagnostiek en behandeling, dure geneesmiddelen en alternatieve behandelstrategieën. Als onderdeel van de Medical Delta en de Convergentie staan we aan de wieg van medisch-technologische ontwikkelingen rond duurzame zorg. Daarbij zien we deze term breed: het gaat niet alleen over houdbaarheid en toegankelijkheid van de zorg, maar ook over milieu en klimaat, over onderzoek doen op een duurzame (omgevingsvriendelijke) manier en over duurzame inzetbaarheid van professionals. We willen voorop lopen in onderzoek rond verplaatsing van zorg naar de thuissituatie met nieuwe technologische mogelijkheden en zelfmanagement.

Aandachtsgebieden

• 4.1 Het onderzoeken van effecten van genetische, moleculaire en sociaal-demografische factoren op toegankelijkheid van zorg, doelmatigheid van diagnostiek en uitkomsten van interventies.
• 4.2 Het ontwikkelen van digitale en andere technologische ondersteuning (bijvoorbeeld e-health, kunstmatige intelligentie en/of robotica), zowel voor optimale individuele gezondheidszorg in ziekenhuis en thuisomgeving, als voor het duurzaam kunnen inzetten van personeel en middelen voor betaalbare gezondheidszorg.
• 4.3 Het onderzoeken van mogelijkheden om kosten van medische behandelingen te reduceren en duurzaamheid te verhogen, zoals het zoeken naar alternatieven voor dure behandelingen, gepast gebruik van dure behandelingen, drug repurposing en het vermijden van niet-effectieve zorg.
• 4.4 Het ontwikkelen van methoden en modellen om de ecologische footprint mee te nemen als afweging in medische beslissingen. 

Het Erasmus MC is gevestigd in het hart van Rotterdam, een stad met ambities op het gebied van Life Sciences & Health. De stad heeft een zeer diverse bevolking, zowel qua culturele achtergrond en gezondheid als sociaaleconomische status. De uitdagingen die we in Rotterdam zien zijn vergelijkbaar met die in andere stedelijke gebieden. Het Erasmus MC maakt deel uit van een regionaal netwerk voor onderwijs, kennisontwikkeling en innovatie, niet alleen via de Convergentie (zie hieronder) maar ook via samenwerkingsverbanden met kennisorganisaties zoals TNO, met onderwijsinstellingen zoals de hogescholen in Rotterdam en Den Haag en met het bedrijfsleven. Een goed functionerend regionaal netwerk is essentieel voor het aantrekken van talent, start-ups en bedrijven en andere partners die samen met het Erasmus MC willen werken aan innovaties met echte impact.

Het Erasmus MC maakt deel uit van een breed en divers ecosysteem om wetenschappelijk werk te verrichten, van onderzoek aan het kleinste fragment van een cel tot populatiestudies. We werken samen met verschillende partners op het gebied van gezondheid. Onze samenwerking met de Technische Universiteit Delft en de Erasmus Universiteit Rotterdam in de Convergentie heeft dit ecosysteem nog breder en diverser gemaakt. De Convergentie helpt ons om maatschappelijke uitdagingen aan te pakken door de systematische verbinding tussen alfa-, bèta- en gammawetenschappen met medische wetenschappen en techniek.

Bekijk de website van de Convergence

Als academisch ziekenhuis vervullen we een sleutelrol in de regio, waar wij hét medisch centrum zijn voor tertiaire zorg. Het Erasmus MC is complementair aan de partners in de regio. Deze wederzijds aanvullende samenwerking geldt niet alleen de zorg, maar ook het wetenschappelijk onderzoek. Onderzoek in de eerste lijn en in topklinische en algemene ziekenhuizen vormt een belangrijke aanvulling op onze academisch wetenschappelijke inspanningen. De tweede- en eerstelijnszorg zijn daarnaast onmisbare schakels om de zorg dichtbij de patiënten thuis te brengen. De optimalisering van de samenwerking met eerste en tweede lijn vergt het verbinden van kennis en data.

Onze sterke positie als wetenschappelijke organisatie is ook terug te zien in de veelheid aan (inter)nationale topinstituten die we in huis hebben. Het Erasmus MC Transplantatie Instituut is het grootste centrum in Nederland voor lever-, nier, long- en harttransplantaties. Gerenommeerd is daarnaast het onderzoek van het Erasmus MC Kanker Instituut, het Erasmus MC Hart en Vaat Instituut, het Alzheimercentrum Erasmus MC en het Centrum Gezond Gewicht, om een paar voorbeelden te noemen. Op het gebied van zeldzame ziekten zijn we een grote speler in Nederland. Het Erasmus MC biedt onderdak aan maar liefst 56 erkende expertisecentra voor zeldzame aandoeningen. En sinds 2021 huisvest onze organisatie het Pandemic & Disaster Preparedness Center (PDPC), een initiatief vanuit de Convergentie met TU Delft en de Erasmus Universiteit Rotterdam.

Als het gaat om onderzoek, is onze kracht dat we fundamentele wetenschap en patiëntenzorg onder één dak hebben. Dat vergroot de mogelijkheden voor translationeel onderzoek. Wetenschappers hebben in het Erasmus MC een grote vrijheid om de fundamentele vraag te stellen: hoe werkt het? Door veel onderzoeksideeën te bedenken, komt de wetenschappelijke creativiteit optimaal tot bloei.

Sinds jaar en dag is de Rotterdamse regio het terrein voor grote en langjarige cohortstudies, die een schat aan concreet bruikbare wetenschappelijke kennis opleveren. ERGO, internationaal bekend als ‘The Rotterdam Study’, is een prospectief cohortonderzoek naar risicofactoren en determinanten van chronische ziekten. Deze studie loopt al sinds 1990. Bekend is ook de Generation R Study, een prospectieve cohortstudie vanaf het foetale leven tot jongvolwassenheid in een multi-etnische stedelijke populatie. Een derde voorbeeld is het Rotterdam Periconceptie Cohort, dat het effect bestudeert van erfelijke aanleg, leefomgeving en leefstijl op de periode vanaf kinderwens tot en met drie maanden zwangerschap. De gegevens uit dit soort langlopende studies vormen onmisbare kennis om te kunnen bijdragen aan een gezonde bevolking.

Toekomstige grote innovaties op het gebied van gezondheid en zorg liggen op de terreinen waar biomedische en natuurwetenschappen, geneeskunde, technologie en big data elkaar raken. De innovaties die hieruit voortvloeien, beïnvloeden ons perspectief op gezondheid en ziekte, op moleculair, cellulair, mens- én populatieniveau. De digitale transformatie is onomkeerbaar, gaat snel en heeft het afgelopen decennium veel veranderd, en kunstmatige intelligentie (AI) speelt een sleutelrol in de digitalisering. Ook hier kan het Erasmus MC veel bijdragen aan de grote uitdagingen in de samenleving en de gezondheidszorg. Daarbij kunnen we onder meer gebruik maken van onze positie als een van de knooppunten van Health-RI, de landelijke (data) infrastructuur voor gezondheidsgegevens. Ook hier kan het Erasmus MC veel bijdragen aan de grote uitdagingen in de samenleving en de gezondheidszorg. Daarbij kunnen we onder meer gebruik maken van onze positie als een van de knooppunten van Health-RI, de landelijke (data) infrastructuur voor gezondheidsgegevens.

Met deze onderzoeksstrategie heeft het Erasmus MC een belangrijke stap gezet naar een focus op onderscheidend wetenschappelijk onderzoek op het bredere gebied van gezondheid.