Afdeling Klinische Genetica zet nieuwe stap naar de invoering van vroege genetische diagnostiek voor ziekten op de kinderleeftijd.
Vanaf 2014 wordt WES (whole exoom sequencing) bij de afdeling Klinische Genetica als routine diagnostiek uitgevoerd bij een groot aantal indicaties, onder andere bij:
- erfelijke ziekten van de zintuigen (slechthorendheid en slechtziendheid)
- erfelijke neurologische ziekten op volwassen leeftijd (bewegingsstoornissen)
- neurologische ziekten op de kinderleeftijd (autisme, verstandelijke beperking, epilepsie)
Hierbij gaat het om genetisch zeer heterogene ziektebeelden, waarbij de genetisch diagnostische zoektocht door de invoering van de WES aanzienlijk verkort is. Afhankelijk van de aard van het ziektebeeld varieert de kans op het vaststellen van een genetische oorzaak van 10% tot 90%. Gemiddeld is de doorlooptijd van een exoomuitslag 4 maanden, maar dit zal naar verwachting binnenkort verlaagd kunnen worden naar 6-8 weken.
Er zijn echter situaties voor te stellen waarbij een nog kortere uitslagtermijn zeer gewenst is omdat dit directe gevolgen kan hebben voor het te voeren medische beleid door de hoofdbehandelaars in de kliniek. Deze situatie doet zich vooral voor in het Sophia Kinderziekenhuis bij pasgeborenen met meerdere ernstige aangeboren anatomische afwijkingen waarbij de klinisch geneticus niet direct een klinische spotdiagnose kan stellen, of bij ernstige zieke kinderen met vermoedelijk genetische ziekten.
Hierbij kan de hoofdbehandelaar, veelal de kinderintensivist, neonatoloog of orgaanspecialist, zich afvragen of de intensive care behandeling moet worden gecontinueerd, de baby al of niet voor een complexe operatie in aanmerking moet komen, en/of de gestarte medicamenteuze behandeling wel de juiste is. Een snelle genetische diagnose kan dan behulpzaam zijn bij deze complexe medische en vaak ook ethische afwegingen.
In de afgelopen twee jaar is er hard gewerkt door het laboratorium van Klinische Genetica samen met GenomeScan in Leiden om een diagnostische flow voor de SPOED exomen draaiende te krijgen. We kunnen nu garanderen dat de uitslag van de test binnen de 2-3 weken bij de aanvrager ligt.
Op dit moment is gekozen om spoed WES aan te bieden voor pasgeborenen met de indicatie multiple aangeboren afwijkingen, met de mogelijkheid als deze test negatief is om direct een exoombrede (open-exoom) analyse te doen.
Spoed WES is in principe alleen mogelijk bij trio analyse van zowel het kind en ouders, zodat er op een effectieve manier gefilterd kan worden in de grote hoeveelheid data die een WES oplevert. Voorwaarde is dat een klinisch geneticus betrokken moet zijn bij deze spoed WES aanvraag en dat schriftelijk "informed consent" (toestemming na voorlichting) van de ouders is verkregen.
In de afgelopen 2 jaar zijn er 15 SPOEDWESSEN uitgevoerd voor pasgeborenen. Voor drie pasgeborenen is met de panel analyse een diagnose gevonden.
De meeste exomen zijn opengeklapt en hier komen vaak kandidaat genen uit, waar nog iets te weinig informatie over beschikbaar is om een conclusie te kunnen trekken.
Dit zal in de toekomst verbeteren, gezien er steeds meer informatie wereldwijd beschikbaar komt over nieuwe ziektegenen.
Conclusie, met het aanbieden van spoed WES zetten we een nieuwe stap naar de invoering van vroege genetische diagnostiek voor ziekten op de kinderleeftijd.
