Patiëntenfolder

Constitutioneel eczeem

U heeft constitutioneel eczeem. Dit is een chronische ziekte van de huid. We leggen u hier uit wat constitutioneel eczeem is, welke behandelingen er zijn en we geven u adviezen.

Dermatologie

Download PDF

De belangrijkste feiten op een rij

Constitutioneel eczeem (ook wel atopisch eczeem) is een chronische ziekte
De precieze oorzaak van eczeem is onbekend
Naast erfelijke factoren, spelen factoren zoals stress en huidverzorging (bijvoorbeeld te lang of te warm douchen) een rol
De behandeling van eczeem is gericht op het onderdrukken van het eczeem en jeuk; de oorzaak van eczeem kunnen we dus (nog) niet behandelen
Smeren met vette zalven en hormoonzalven zijn de basis van de behandeling van eczeem
Veel mensen smeren te weinig zalven; de vingertopeenheid laat zien hoeveel u zou moeten smeren
Eczeem gaat met ups en downs; het is belangrijk te leren hoe hier mee om te gaan en de behandeling hierop af te stemmen
Mensen met eczeem hebben ook vaak ook astma en hooikoorts
Mensen met eczeem kunnen ook een voedselallergie hebben, maar dit is niet de oorzaak van het eczeem

Uw bezoek aan de Polikliniek

Behandelteam

Verschillende mensen zijn betrokken bij de behandeling van mensen met constitutioneel eczeem. Dit zijn dermatologen (of artsen in opleiding tot dermatoloog), verpleegkundig specialisten, dermatologisch verpleegkundigen en doktersassistenten. Zo nodig worden ook andere artsen ingeschakeld, bijvoorbeeld een allergoloog, longarts, KNO-arts of oogarts.

Wanneer u het spreekuur op de polikliniek dermatologie bezoekt kunt u het volgende verwachten. Het eerste consult vindt meestal plaats bij een dermatoloog in opleiding (A(N)IOS = arts (niet) in opleiding tot specialist). Deze arts stelt u vragen over uw ziektegeschiedenis (anamnese) en beoordeelt de huid. Aan de hand hiervan bespreekt de arts met u de mogelijke behandeling(en). Soms ziet u eerst een coassistent, dit is een student geneeskunde die in opleiding is tot arts.

Wanneer u het spreekuur op de polikliniek dermatologie bezoekt kunt u het volgende verwachten. Het eerste consult vindt meestal plaats bij een dermatoloog in opleiding (A(N)IOS = arts (niet) in opleiding tot specialist). Deze arts stelt u vragen over uw ziektegeschiedenis (anamnese) en beoordeelt de huid. Aan de hand hiervan bespreekt de arts met u de mogelijke behandeling(en). Soms ziet u eerst een coassistent, dit is een student geneeskunde die in opleiding is tot arts.

Mogelijke onderwerpen die aan de orde komen zijn in het gesprek met de verpleegkundige/verpleegkundig specialist:

zalven (welke/waar/wanneer)
huidverzorging
omgaan met jeuk
eventuele gevolgen van de aandoening voor uw dagelijks leven

Soms zijn aanvullende onderzoeken nodig zoals contact allergologisch onderzoek (zogenaamde plakproeven). Dit hangt af van uw huidklachten. Het kan zijn dat uw eczeem te actief is voor een allergieonderzoek, of dat u medicijnen gebruikt die het onderzoek kunnen beïnvloeden. In dat geval wordt het onderzoek uitgesteld tot een van de volgende polikliniekbezoeken.

Vervolgafspraken kunt u maken met de arts en/of verpleegkundige. Na verloop van tijd verwijzen we u zo mogelijk terug een dermatoloog in uw eigen regio.

Aandachtspuntenlijst

In de praktijk blijkt dat tijdens de polikliniekbezoeken patiënten soms vergeten om bepaalde belangrijke vragen te stellen. Om dat te voorkomen zijn voor deze gesprekken aandachtspuntenlijsten opgesteld. Hierop staan mogelijke gespreksonderwerpen genoteerd. Neemt u thuis rustig de tijd om na te denken over de onderwerpen die u graag wil bespreken.

Voorbeelden van onderwerpen

constitutioneel eczeem (beloop, invloed van allergenen/niet-allergene stoffen en stress)
eventuele onderzoeken (allergieonderzoek, bloedonderzoek) en de daaruit volgende uitslagen
werking van medicijnen (zalven, pillen)
verwachte behandelingsduur, m.a.w. hoe lang kan ik deze zalven of pillen gebruiken?
de voortgang van de behandeling en eventuele wijziging behandeling
leven met eczeem als chronische aandoening
uw verwachtingen (van bijv. de behandeling)
het gebruik van de zalven (techniek en reden)
bijsmeerzalven
hormoonzalven
afbouwen van behandeling
het inpakken of beschermen van de huid
eczeem en jeuk
beïnvloedende factoren
omgaan met jeuk
krabgedrag
inlichtingen over het maken van een eventuele nieuwe afspraak

Wat is constitutioneel eczeem?

Eczeem is de verzamelnaam voor diverse huidziekten met eenzelfde soort huiduitslag. Er zijn verschillende soorten eczeem. De bekendste hiervan is constitutioneel eczeem, ook wel atopisch eczeem genoemd.

Eczeem komt vaak voor als onderdeel van het atopiesyndroom, waarbij aanleg de belangrijkste factor is om dit te krijgen. Het atopiesyndroom staat voor een groep ziektes waarbij het afweersysteem een belangrijke rol speelt. Door een overdreven reactie van het lichaam op bepaalde onschuldige stoffen, allergenen, ontstaat een ontstekingsreactie in het lichaam. Die ontstekingsreactie kan zich uiten op verschillende plekken. In de huid presenteert het zich als eczeem. In de slijmvliezen van neus en ogen presenteert de ontstekingsreactie zich als hooikoorts, in de luchtwegen als astma en in de slijmvliezen van het maagdarmkanaal als voedselallergie.

Eczeem is een chronische huidaandoening. Kenmerkend voor het eczeem is de ontstekingsreactie van de huid, zonder dat er een bacteriële infectie aanwezig is. Deze ontsteking in de huid is deels te beïnvloeden met medicijnen (o.a.. met zogenaamde ‘hormoonzalven’).

Hoe ontstaat constitutioneel eczeem?

De precieze oorzaak van eczeem is niet bekend. Een combinatie van factoren speelt een rol bij het ontstaan van eczeem. De belangrijkste factor hierin is de aanleg zoals hiervoor al werd aangegeven. Naast deze aanleg kunnen soms allergenen een rol spelen, maar vooral ook niet-allergene stoffen.

Factoren die een rol kunnen spelen bij eczeem

Erfelijkheid
Niet-allergene factoren

Droge huid
Infectie
Stress
Overige factoren

Allergenen (stoffen die een (contact)allergie kunnen veroorzaken)

Voorbeelden van contactallergenen zijn latex, nikkel, rubber en conserveermiddelen. Bij een contactallergie kan het vermijden van het contact met de allergenen een positieve invloed hebben op het eczeem. Voorbeelden van niet-allergene stoffen zijn water, zeep, wol en alcohol. Verder kunnen factoren als droge huid, droge lucht, warmte, fel zonlicht, transpiratie, de psychische gesteldheid en de algehele conditie van invloed zijn op het eczeem. Zo kunnen bijvoorbeeld spanningen of stress het eczeem verergeren.

Verschijnselen van constitutioneel eczeem

Zowel de plaats waar constitutioneel eczeem op het lichaam voorkomt, als de verschijningsvorm zijn afhankelijk van de leeftijd van de persoon en het stadium waarin het eczeem verkeert. Op babyleeftijd is het eczeem vaak over het hele lichaam aanwezig, terwijl vanaf de leeftijd van één jaar tot ongeveer veertien jaar het eczeem meer in de elleboogplooien/knieholtes, polsen en enkels aanwezig is. Vanaf de leeftijd van veertien jaar presenteert het zich vaak als chronisch terugkerend eczeem met periodes van rust en verergeringen.

Eczeem kan grofweg in twee fasen worden onderverdeeld: acuut en chronisch. Bij een acute eczeemaanval is de huid rood en gezwollen en voelt warm aan. U heeft het gevoel ‘in brand’ te staan. Bobbeltjes en met vocht gevulde blaasjes verschijnen op de huid. Sommige blaasjes zijn open en scheiden vocht af, het zogenaamde ‘natten’. Een acute aanval duurt enkele dagen tot enkele weken. Daarna drogen de blaasjes in tot korstjes, de huid is droog en gaat schilferen en wordt minder rood. Bij een chronische fase van eczeem neemt de roodheid af, de schilfering toe en is de huid wat dikker. De huidlijnen worden grover dan normaal. In de stugge en/of droge huid kunnen kloven ontstaan. De verschijnselen van chronische en acute fasen van eczeem kunnen na elkaar maar ook tegelijkertijd voorkomen. Daarnaast kent eczeem een wisselend verloop, met betere en slechtere perioden. Eén van de belangrijkste klachten van eczeem is (soms hevige) jeuk. Door wrijven en krabben neemt de jeuk toe. Veel krabben leidt vaak tot wonden. Zo ontstaat er gemakkelijk een vicieuze cirkel. Jeuk kan uw dagelijkse leven ingrijpend beïnvloeden.

Diagnose/Diagnostiek

Het stellen van de diagnose eczeem kan gebeuren aan de hand van:

Anamnese (het in kaart brengen van de ziektegeschiedenis): de arts vraagt onder andere hoelang u de klachten heeft, welke verschijnselen er optreden, of eczeem in de familie voorkomt en welke factoren van invloed zijn op het eczeem.
Lichamelijk onderzoek: bij dit onderzoek let de arts onder meer op de plekken waar het eczeem zit, de uitgebreidheid, of de plekken nattend zijn, roodheid, schilfering, verdikking van de huid, vergroving van de huidlijnen, wondjes die meestal op krabben wijzen en of de huid droog is.
Aanvullend onderzoek: het is meestal niet altijd nodig om extra onderzoeken te verrichten, de diagnose wordt in het algemeen op basis van de anamnese en het lichamelijk onderzoek gesteld. Toch kan aanvullend onderzoek in sommige gevallen nuttig zijn. De meest verrichte onderzoeken bij eczeem zijn (contact)allergieonderzoeken, bloedonderzoek, en huidbiopt.

Andere vormen van eczeem

Naast constitutioneel eczeem, zijn er nog andere vormen van eczeem. Deze verschillende vormen kunnen op elkaar lijken en soms zijn er een aantal vormen tegelijk aanwezig. Uw arts informeert u over welke vorm(en) van eczeem u heeft en kan u hierover een folder meegeven.

Behandelmogelijkheden

Er zijn verschillende manieren waarop eczeem behandeld kan worden. Zie ook de consultkaart constitutioneel eczeem. In dit hoofdstuk vindt u algemene informatie over de verschillende behandelmogelijkheden. Uw arts of verpleegkundig specialist bespreekt met u welke behandeling voor u het meest geschikt is. Specifieke informatie over de behandeling van uw eczeem tijdens de zwangerschap vindt u verderop in deze tekst.

Zalf, crème en lotion

Zalf, crème en lotion zijn benamingen die aangeven hoeveel water en vet in een smeersel zit. Een zalf is een vet smeersel, hierin zit weinig water, een crème is een samenstelling van vet en water en een lotion bevat veel water. Voor het gemak spreken we hieronder van zalf als we het over smeersels in het algemeen hebben (dus zalf, crème of lotion). De term crème of lotion gebruiken we alleen als het specifiek om eigenschappen van een crème of lotion gaat.

Verschil zalf, crème en lotion

Een zalf is een vet smeersel, hierin zit weinig water.
Een crème is een samenstelling van vet en water.
Een lotion bevat veel water.

Basiszalven

Mensen met eczeem hebben van nature drogere huid. Een goede verzorging van de huid is de eerste stap om het eczeem zo rustig mogelijk te houden. Basiszalven vormen de basis van de behandeling. Deze zalven zorgen er namelijk voor dat de huid vet blijft en niet uitdroogt. Een droge huid geeft meer jeuk en is gevoeliger voor prikkels van buitenaf.

Opbouw van de huid

De huid heeft verschillende functies, één daarvan is de belangrijke beschermfunctie. De bovenste laag van de huid, de hoornlaag, zorgt ervoor dat schadelijke stoffen buiten blijven en het vocht binnen.

De hoornlaag vormt als het ware een huidbarrière. De hoornlaag bestaat uit hoorncellen en huidvetten. Deze laag lijkt veel op een stenen muur, waarbij de hoorncellen de stenen zijn en de huidvetten het cement. Wanneer de muur intact is kunnen geen stoffen naar binnen en slechts een klein deel water kan eruit verdampen. Bij een droge huid zijn minder vetten aanwezig en is sprake van een beschadigde huidbarrière. De verdamping van water is groter waardoor de huid nog droger wordt. Bovendien kunnen schadelijke, irriterende stoffen van buitenaf de huid binnendringen en een eczeemreactie teweegbrengen. In feite is de muur poreus geworden.

Figuur 1. Schematische weergave van de bovenste laag van de huid. Bij mensen met eczeem is de huid droog (situatie rechtsboven); daardoor verdampt er meer water. Mensen met een uitgebreid, actief eczeem moeten ook meer water drinken om dit verlies te compenseren.

Bij de dagelijkse huidverzorging is het aanbrengen van een beschermlaag van buitenaf erg belangrijk. Dit kunt u doen door het aanbrengen van een basiszalf. Basiszalven worden ook wel neutrale zalf of bijsmeerzalf genoemd. De basiszalven worden zowel in de actieve fase maar ook in de rustige fase van het eczeem gebruikt. In een actieve fase gebruik u het naast de zalf met geneesmiddel om bij te zalven. In een rustige fase is de basiszalf nodig om de huid soepel en de beschermlaag optimaal te houden.

Verschillende soorten basiszalf

Basiszalven zijn er in zeer veel soorten. Deze zalven zijn op doktersrecept verkrijgbaar. Deze zijn meestal ongeparfumeerd en neutraal. Voorbeelden zijn: cetomacrogolzalf, lanettezalf, paraffinevaseline, vaseline-lanettecrème, cetomacrogolcrème of een combinatie vaselinecetomacrogolcrème. De overeenkomst tussen al deze zalven is dat ze geen medicijnen bevatten, het verschil zit in de samenstelling, de verhouding van water en vet. Een zalf is vetter dan een crème of lotion en heeft daarom in principe de voorkeur om te gebruiken bij eczeem. In overleg met de verpleegkundig specialist of verpleegkundige kunt u tijdens het spreekuur zalven uitproberen.

Algemene zalfadviezen leest u verderop in deze tekst.

Zalven waarin medicijnen zitten

Wanneer gesproken wordt over zalven met een medicijn, gaat het meestal over zalven met hormonen (corticosteroïden). De behandeling met hormoonzalven kan gecombineerd worden met tacrolimuszalf of pimecrolimus crème, deze bevatten ook een medicijn, maar dit zijn geen hormoonzalven.

Hormoonzalven

Hormoonzalven onderdrukken de ontstekingsprocessen in de huid en daardoor de verschijnselen van het eczeem. Ze gaan roodheid en jeuk tegen.

Hormoonzalven hebben bij velen een slechte naam en roepen negatieve reacties op. Veel mensen zijn bang om hormoonzalven te gebruiken omdat ze bang zijn voor bijwerkingen. Toen de hormoonzalven net op de markt kwamen (rond 1950) werden deze vaak ondeskundig gebruikt. Inmiddels is gebleken dat bij deskundig gebruik een hormoonzalf een goed resultaat geeft met geen of geringe bijwerkingen.

Ook door de kwaliteitsverbetering van hormoonzalven lijken er minder bijwerkingen op te treden. Het goede resultaat wil niet zeggen dat het eczeem geneest (de oorzaak zoals de erfelijke factor kan immers niet worden weggenomen), maar dat klachten verminderen.

Verschillende sterkten van hormoonzalven

Er zijn verschillende sterkten hormoonzalven. Ze worden ingedeeld in 4 klassen, u leest hier meer over verderop in deze tekst. Hoe hoger de klasse, hoe sterker de werkzame bestanddelen. Uw behandelend arts of verpleegkundige zal met u bespreken welke zalf u gaat gebruiken en wanneer u deze kunt afbouwen. De verpleegkundige/ verpleegkundig specialist kan u hierover meer uitleg geven.

Het medicijn wordt meestal voorgeschreven in een zalf, soms in een crème of lotion. Dit is afhankelijk van de aard en plaats van het eczeem. In deze brochure spreken we verder van hormoonzalven. Wanneer u de zalf waarin de medicijnen zitten niet prettig vindt, geef dit dan door aan de arts. Hij kan dan met u bekijken welke zalf geschikter is.

Toepassing van hormoonzalven

In de beginfase van het eczeem (wanneer er een rode jeukende huid ontstaat) is het advies meestal één of twee keer daags te smeren. Vaker dan twee keer per dag smeren is niet effectief. Vaak wordt voor plaatsen waar de huid een andere samenstelling heeft, een minder sterke hormoonzalf voorgeschreven of een lagere frequentie gebruikt.

Deze plaatsen zijn het gelaat, rondom de ogen en in huidplooien. Bij gebruik van hormoonzalven is het belangrijk om nooit ineens te stoppen met smeren, maar bij voldoende verbetering geleidelijk af te bouwen. Bij ineens stoppen van hormoonzalf of bij te snel afbouwen, komt het eczeem meestal snel weer terug. Probeer tijdens het afbouwen te zoeken naar de laagste frequentie van smeren met hormoonzalf om het eczeem onder controle te houden. Houd globaal bij hoeveel zalf u smeert en hoe vaak.

Afbouwen van hormoonzalven

Na start van een intensieve behandeling is vaak duidelijk verbetering zichtbaar binnen één tot twee weken. Voordat u de zalf gaat afbouwen moet de huidaandoening echt sterk verbeterd zijn. Bespreek het afbouwen van de zalf met de arts, verpleegkundig specialist of verpleegkundige. Er zijn verschillende mogelijkheden. Bouw niet af als er geen verbetering is of als u merkt dat het eczeem weer terugkomt (of er doorheen komt).

Bijwerkingen van de hormoonzalven

Wanneer hormoonzalven goed worden gebruikt, kunnen bijwerkingen sterk beperkt worden. Wees er dus niet bang voor!

Bijwerkingen van hormoonzalf kunnen zijn:

Het dunner worden van de huid (atrofie).
Rode vaatverwijdingen (couperose).
Haartjes kunnen harder gaan groeien.
De huid kan witter worden, of juist donkerder; dit is meestal het gevolg van het eczeem zelf (dit heet post-inflammatoire hypo- of hyper-pigmentatie)
Striae

De meeste bijwerkingen zijn tijdelijk. Bedenk dat wanneer de huid onvoldoende behandeld wordt, de huid (ook) beschadigd raakt door het eczeem en het krabben.

Goed gebruiken is:

Leer goed te kijken naar de huid om te beoordelen welke zalf in welke situatie het beste is.
Juiste klasse en juiste frequentie op het juiste moment (dus geen klasse 3 bij licht eczeem en geen klasse 1 bij ernstig eczeem).
Alleen de eczeemplekken insmeren (behalve als er bijvoorbeeld veel plekjes op een lichaamsdeel zitten, smeer dan het hele lichaamsdeel in).
Wanneer u hormoonzalf en basiszalf na elkaar wilt gebruiken, de eczeemplekken eerst met de hormoonzalf insmeren. Laat de hormoonzalf intrekken, voordat u de basiszalf gebruikt.
Bij voldoende verbetering geleidelijk afbouwen, nooit gelijk stoppen.
Tijdens het afbouwen naar de laagste frequentie van smeren zoeken om het eczeem, dat immers een chronische huidaandoening is, onder controle te houden.
Globaal bijhouden hoeveel zalf u smeert en hoe vaak (bijvoorbeeld hoelang het duurt voordat een tube op is. Schrijf dan ook op hoeveel zalf een tube bevat).

Andere ontstekings-/afweer onderdrukkende zalven

Tacrolimus zalf of pimecrolimus crème Naast hormoonzalven zijn er ook ontstekingsremmende middelen die geen “hormoonzalven” zijn.

Tacrolimus 0,1 en 0,03% zalf (Protopic®): qua sterkte vergelijkbaar met klasse 2 hormoonzalf (triamcinolon, emovate).
Pimecrolimus 1% crème (Elidel®): qua sterkte vergelijkbaar met een klasse 1 hormoonzalf.

Het belangrijkste voordeel van deze nieuwe zalven is dat er geen tijdelijke huidverdunning optreedt.

De werking van Protopic® en Elidel®

Bij constitutioneel eczeem is het immuunsysteem van de huid overactief wat leidt tot een ontstekingsreactie. Protopic en Elidel onderdrukken deze ontstekingsreactie.

Toepassing van Protopic® en Elidel®

Breng de zalf aan op de eczeemplekken. De arts of verpleegkundig specialist spreekt met u af hoe vaak u de zalf moet smeren. Afhankelijk van het resultaat van de zalf op het eczeem kan de arts beslissen of de frequentie van toepassing verminderd kan worden. De zalf moet dun op de huid worden aangebracht. Alleen die delen van de huid die eczeem vertonen hoeven te worden ingesmeerd.

Wanneer de zalf is aangebracht, is langdurige blootstelling van de huid aan de zon of zonnebank onverstandig. Wanneer u toch tijdens zonnig weer buiten bent, is het verstandig de huid te beschermen met een zonnebrandcrème. De zonnebrandcrème brengt u als éérste aan, 30 minuten later zo nodig de protopic of elidel. Protopic en Elidel wordt geadviseerd in de avond aan te brengen.

Bijwerkingen

Mogelijke bijwerkingen van Protopic en Elidel zijn:

Huidirritatie (dit geldt alleen bij Protopic)
Tijdens het begin van de behandeling met Protopic kan huidirritatie ontstaan op de plaatsen waar de zalf wordt aangebracht. Deze irritaties kunnen bestaan uit een branderig gevoel, jeuk of roodkleuring van de huid. Deze symptomen zijn gewoonlijk mild en verdwijnen meestal binnen één week na het begin van de behandeling.

Antibioticazalf

Bij eczeem spelen bacteriën op de huid een rol. Als het eczeem geïnfecteerd raakt, kan een antibioticum in een zalf worden toegevoegd. Antibioticazalf moet vaak kort worden gebruikt. Van uw arts hoort u hoe lang u de zalf moet gebruiken. Om huidinfecties te voorkomen kunt u de huid twee keer per week met Betadinescrub of Hibiscrub wassen. Doe dit niet dagelijks want dan droogt de huid te veel uit.

Algemene zalfadviezen

Zalfkeuze

Bij een droge huid geldt: vetter is beter, maar een hele vette zalf is niet altijd ideaal; bijv. onder kleding. Daarom worden vaak verschillende zalven voorgeschreven voor verschillende momenten (bijv. ’s avonds vetter, ’s ochtends minder vet).
Voorkeur voor een bepaalde basiszalf is heel persoonlijk. Belangrijk is dat u het een prettige zalf vindt. Er zijn veel verschillende soorten zalven en crèmes. Vraag om een andere zalf aan de arts, verpleegkundig specialist of verpleegkundige als de zalf niet bevalt.
Gebruik een crème bij een nattend eczeem en een zalf bij een droog schilferend eczeem.
Vette zalf kan met name op warme dagen extra jeuk veroorzaken doordat er een broeireactie in de huid ontstaat. Soms kan gebruik van vette zalf tot ontsteking van de haarzakjes leiden. Smeer daarom altijd met de haarrichting mee. Bij ontsteking van de haarzakjes kan een mindere vette zalf of crème overwogen worden.
Smeer de huid minimaal één keer per dag in met een basiszalf. Meerdere malen per dag smeren is nodig als de huid erg droog is of als u veel jeuk heeft.
Wanneer u hormoonzalf en basiszalf na elkaar wilt gebruiken, behandel dan eerst de eczeemplekken met de voorgeschreven hormoonzalf. Laat de hormoonzalf minstens 20-30 minuten intrekken, voordat u de basiszalf gebruikt.

Overige zalfadviezen

Was uw handen voordat u gaat zalven en zorg voor warme handen.
Zorg voor voldoende hygiëne. Schep de zalf met een lepel of spatel uit de pot zodat u niet steeds met de handen in de zalfpot zit.
Probeer telkens dezelfde volgorde van zalven aan te houden, bijvoorbeeld van boven naar beneden, zodat u geen lichaamsdelen overslaat. Waar u begint maakt niet uit.
Smeer de zalven met de haar richting mee. Dit voorkomt verstopping van de haarzakjes. U smeert dus één richting op, geen roterende bewegingen.
Hormoonzalf moet goed verdeeld over de lichaamsdelen met eczeem plekken worden aangebracht.

Dit kan op meerdere manieren gebeuren:

De zalf in kleine hoeveelheden op een lichaamsdeel verdelen en dan uitsmeren.
Een kleine hoeveelheid zalf tussen de handen uitsmeren, dan op de huid aanbrengen en uitsmeren.

Gebruik voor de dikte van smeren de vingertop eenheid.

Animatievideo uitleg behandeling

In deze video kunt u naar een uitleg kijken over de behandeling:

Vingertopeenheid (VTE of FTU) als maateenheid voor zalven

Om te weten hoeveel medicinale zalf nodig is per lichaamsdeel, is het onderstaande schema gemaakt. Dit schema gaat uit van de vingertop als maateenheid.

Figuur 2; dit is 1 vingertopeenheid. Een vingertop eenheid is ongeveer 0,5 gram. Dit betekent voor een volwassene 20-25 gram voor het hele lichaam. Een tube van 100 gram is dus leeg na 4 tot 5 keer smeren van het hele lichaam.

	Gezicht en hals	Per arm en hand	Per been en voet	Romp (voorkant)	Romp (achterkant)
Leeftijd
3-12 maanden	1	1	1,5	1	1,5
1-2 jaar	1,5	1,5	2	2	3
3-5 jaar	1,5	2	3	3	3,5
6-10 jaar	2	2,5	4,5	3,5	5
Volwassen	2,5	4	8	7	7

Tabel hierboven; het aantal vingertopeenheden benodigd per lichaamsdeel. Voorbeeld; een volwassen man/vrouw heeft voor het insmeren van de rug 7 vingertopeenheden zalf nodig.

Gebruik van hormoonzalven

In de beginfase van het eczeem geeft de arts of verpleegkundig specialist het advies één of tweemaal daags met hormoonzalf te smeren. Smeer de hormoonzalf alleen op de plekken waar het eczeem zit. Zijn er over een groot gedeelte van het lichaamsdeel veel kleine plekjes eczeem, smeer dan het hele lichaamsdeel in.

Afbouwen

Na een week ziet u meestal duidelijk verbetering. Voordat u gaat afbouwen moet de huid echt voldoende verbeterd zijn, het actieve eczeem moet niet meer zichtbaar zijn en de jeuk vermindert.
Afbouwen:

start 2 keer per dag; ga naar 1 keer per dag;
2 dagen stoppen, 5 dagen smeren per week;
3 dagen stoppen, 4 dagen smeren per weer etc.

Bouw niet verder af als er geen verbetering is. Ga door tot u op enkele dagen smeren in de week uitkomt. Dit kunt u zo maanden volhouden. Als het eczeem terugkomt is vaker smeren noodzakelijk. Afbouwschema’s zijn een handleiding. Inspectie van de huid is altijd het belangrijkst, bouw pas af als de huid rustig is.

Extra toelichting afbouwen

Voordat u gaat afbouwen moet de huid voldoende verbeterd zijn en rustig blijven. Ga door tot u op een onderhoudsdosering van enkele dagen in de week uitkomt, waarbij uw huid rustig blijft. Dit varieert per periode. U kunt bijv. een aantal weken 4-7 x per week hormoonzalf nodig hebben in een periode waarin uw eczeem moeilijk tot rust komt. In een rustige periode hebt u bijvoorbeeld maar 1-3 x per week nodig. Alleen als het kan, bouwt u de hormoonzalf helemaal af en smeert u alleen met basiszalf zonder medicijn. Als u langer dan 3 maanden meer dan 100 gram hormoonzalf per week nodig hebt, overleg dan met uw arts of verpleegkundige.

Voorbeelden van afbouwschema’s vindt u hieronder. Bij een snelle verbetering kunt u ook sneller afbouwen. Ga door tot u op een onderhoudsdosering van enkele dagen in de week uitkomt, waarbij uw huid rustig blijft. Dit kunt u zo maanden volhouden. Als het kan, bouwt u de hormoonzalf helemaal af en smeert u alleen met basiszalf zonder medicijn.

Voorbeeld 1: Afbouwschema- en onderhoudsschema om de dag
Volg dit schema bij het afbouwen en onderhouden van medicinale zalven als u kiest voor om de dag afbouwen. Start met 2 keer per dag gedurende 1 week en dan afbouwen.

	week 1	week 2	week 3	week 4	week 5	week 6	week 7
zaterdag	xx	x	x	x	-	-	-
zondag	xx	x	-	-	x	x	x
maandag	xx	x	x	x	-	-	-
dinsdag	xx	x	-	-	x	x	-
woensdag	xx	x	x	x	-	-	-
donderdag	xx	x	-	-	x	x	x
vrijdag	xx	x	x	x	-	-	-

x = smeren met hormoonzalf/medicinale zalf
xx = 2 keer per dag smeren
- = geen hormoonzalf/medicinale zalf smeren, wel neutrale zalf (zalf zonder medicijn)

Minimaal 1 maal per dag smeren met een neutrale zalf (zalf zonder medicijn) vanaf week 2. Dit niet tegelijk met de hormoonzalf/medicinale zalf.

Als afbouwen niet lukt:
Bij een opvlamming of een verslechtering van het eczeem bouwt u niet verder af, maar gaat u weer naar het begin van het schema (week 1 of week 2).

Voorbeeld 2: Afbouwschema- en onderhoudsschema
Volg dit schema bij het afbouwen en onderhouden van medicinale zalven als u niet kiest voor om de dag afbouwen. Start met 2 keer per dag gedurende 1 week en dan afbouwen.

	week 1	week 2	week 3	week 4	week 5	week 6	week 7
zaterdag	xx	x	-	-	-	-	-
zondag	xx	x	-	-	-	-	-
maandag	xx	x	x	-	-	-	-
dinsdag	xx	x	x	x	-	-	-
woensdag	xx	x	x	x	x	-	-
donderdag	xx	x	x	x	x	x	x
vrijdag	xx	x	x	x	x	x	x

Overzicht hormoonzalven

Klasse 1

Merknaam	Stofnaam	Preparaat
Hydrocortison	hydrocortison	Zalf/vaselinecrème/ crème/smeersel

Klasse 2

Merknaam	Stofnaam	Preparaat
Emovate	clobetason	Zalf/crème
Locoïd	hydrocortisonbutyraat	Vetcrème/crème/emulsie/ lotion/gel
Triamcinolon	triamcinolonacetonide	Zalf/vaselinecrème/ crème/smeersel

Klasse 3

Merknaam	Stofnaam	Preparaat
Betnelan	betamethasonvaleraat	Zalf/crème/lotion/emulsie
Betamethason		Zalf/crème/lotion
Topicorte	desoximetason	Crème/emulsie
Ibaril		Crème
Cutivate	fluticason	Zalf/crème
Diprosone	betamethasondipropionaat	Zalf/crème/lotion
Elocon	mometason	Zalf/lotion

Klasse 4

Merknaam	Stofnaam	Preparaat
Dermovate	clobetasol	Zalf/vetcrème/crème/ lotion/hydrogel
Diprolene	betamethasondipropionaat	Zalf/hydrogel

(Zalf)adviezen bij een nattende huid

Bij een nattende huid is het van belang om met een hormonencrème te smeren en niet met een zalf (zie ook bijlage 1 van hoofdstuk 3). Hierbij wordt meestal een gemiddeld tot sterkwerkende hormonencrème geadviseerd om de acute ontstekingsreactie goed te kunnen behandelen. Aanvullend kan het nuttig zijn om met zinkolie te behandelen.
Bij een nattende huid kunnen naast hormonencrèmes en zinkolie ook natte kompressen helpen. Dit is verband dat gedrenkt is in kraanwater en daarna uitgeknepen wordt. Het verband kan als een omslag op de natte plekken worden gelegd, zo’n drie tot vier keer per dag gedurende een paar uur. Daarna droogt u de huid aan de lucht, dus niet afdrogen. Natte kompressen hebben een sterk indrogend effect.

Systemische behandelingen

Als de behandeling met zalven onvoldoende werkt of wanneer er andere goede redenen zijn, kan de arts medicijnen in de vorm van tabletten voorschrijven. Zie ook consultkaart systemische medicijnen voor constitutioneel eczeem. Deze tabletten zijn te verdelen in medicijnen tegen eczeem, medicijnen tegen jeuk en medicijnen tegen huidinfecties.

Medicijnen tegen het eczeem

Bij zeer ernstig of hardnekkig eczeem kan de arts u afweeronderdrukkende medicijnen voorschrijven. Deze tabletten werken sterker dan zalven, maar kunnen ook bijwerkingen hebben.

Conventionele systemische immunosuppressiva (afweeronderdrukkende medicijnen)

Voor een korte behandeling wordt soms prednison voorgeschreven. Indien een langdurige behandeling met tabletten nodig is, kan gekozen worden uit één van de volgende afweeronderdrukkende medicijnen;

Ciclosporine (Neoral®)
Azathioprine (Imuran®)
Mycofenolzuur (Myfortic® en Cellcept®)
Methotrexaat

Meer informatie over het medicijn en de bijwerkingen ervan leest u in de folder die uw arts u zal geven. Tijdens het gebruik van afweeronderdrukkende medicijnen komt u vaker op controle bij de arts en wordt uw bloed en bloeddruk vaker gecontroleerd. Het is belangrijk om tijdens het gebruik van orale afweeronderdrukkende medicijnen een zwangerschapswens vroegtijdig te melden aan uw arts. Zie ook ‘Behandeling tijdens uw zwangerschap’.

Biologicals en JAK remmers

Als lokale therapie en afweeronderdrukkende medicijnen (zoals ciclosporine of methotrexaat) onvoldoende helpen om het eczeem rustig te houden, kan een biologic (zoals dupilumab en tralokinumab) of een JAK remmer (zoals abrocitinib, baricitinib en upadacitinib) voorgeschreven worden.

Meer informatie over het medicijn en de mogelijke bijwerkingen ervan leest u in de folder die uw arts of verpleegkundige u zal geven.

Lichttherapie

In sommige gevallen kan een behandeling met ultraviolet licht een mogelijkheid zijn. Uw huid wordt dan twee of drie keer per week belicht met ultraviolet-B (UV-B) licht. Wanneer u voor lichttherapie in aanmerking komt, krijgt u hierover een aparte folder.

Overige onderwerpen
Behandeling tijdens zwangerschap

Uit ervaring blijkt dat tijdens de zwangerschap het eczeem bij de meeste vrouwen onrustiger wordt, hoewel er ook vrouwen zijn die klachtenvrij zijn tijdens de zwangerschap. Dit heeft waarschijnlijk te maken met immunologische veranderingen.

Van tevoren is niet te voorspellen hoe het eczeem zich zal ‘gedragen’ tijdens een zwangerschap. Het is zelfs zo dat de klachten per zwangerschap bij dezelfde vrouw kunnen wisselen. Om tijdens uw zwangerschap het eczeem goed te blijven behandelen is hieronder per behandelmogelijkheid beschreven of u deze tijdens uw zwangerschap kan toepassen.

Het is altijd goed om aan te gegeven dat u zwanger bent of zwanger wilt worden bij uw arts, verpleegkundig specialist of verpleegkundige.

Zalven bij zwangerschap

De basiszalven en de hormoonzalven kunt u tijdens uw zwangerschap gewoon door blijven gebruiken. Voor het gebruik van de hormoonzalven geldt wel; liever zo lokaal mogelijk (alleen op de aangedane huid), zo mogelijk met afdoende/enkele stopdagen (intermitterend) en niet hoger dan een klasse 3 hormoonzalf. Een klasse 4 hormoonzalf alleen in overleg met de arts. Bij toepassing van de hormoonzalven op buik en borsten is het van belang op te passen ten aanzien van striaevorming in verband met de groei van de borsten en buik.

Van de relatief nieuwe ontstekings-/afweeronderdrukkende zalven (Protopic en Elidel) is nog relatief weinig bekend van mogelijke nadelige effecten tijdens de zwangerschap; vooralsnog worden deze middelen tijdens de zwangerschap afgeraden.

Teerpreparaten

Over de gevaren van teerpreparaten tijdens de zwangerschap bestaan onvoldoende onderzoeksgegevens. Uit ervaring blijkt incidenteel gebruik op kleine oppervlakten niet hoeft te leiden tot nadelige gevolgen bij het ongeboren kind. Vanwege onvoldoende onderzoeksgegevens wordt het gebruik van teerpreparaten tijdens uw zwangerschap afgeraden.

Antihistaminica

Tijdens uw zwangerschap kunnen sommige antihistaminica gebruikt worden, in overleg met uw arts. Ditzelfde geldt ook voor tijdens de borstvoedingsperiode.

Afweeronderdrukkende tabletten

Afweeronderdrukkende tabletten worden bij voorkeur voor een zwangerschap gestopt. Het is bij gebruik van orale immunosuppressiva daarom belangrijk een zwangerschapswens met uw arts te bespreken. Sommige immunosuppressiva moeten namelijk voor een zwangerschap gestopt worden. Bij mannen met een kinderwens moet Myfortic gestopt worden. Methotrexaat en azathioprine kunnen bij mannen met een kinderwens in overleg met uw arts gebruikt worden.

In sommige gevallen, kan het toch nodig zijn om deze middelen te gebruiken tijdens uw zwangerschap. Dit gebeurt dan onder intensieve controle van uw arts en eventueel gynaecoloog.

Biologics

Over het gebruik van dupilumab en tralokinumab tijdens de zwangerschap is nog relatief weinig bekend. Er zijn geen signalen dat gebruik nadelig zou kunnen zijn tijdens de zwangerschap, maar vooralsnog wordt het gebruik van dupilumab en tralokinumab tijdens de zwangerschap afgeraden.

JAK remmers

Over het gebruik van JAK remmers (baricitinib, abrocitinib, upadacitinib) tijdens de zwangerschap is nog relatief weinig bekend en daarom wordt gebruik tijdens de zwangerschap afgeraden.

Zomer en zon

De zon zorgt bij veel mensen met eczeem voor een verbetering van de huid. Soms is echter het omgekeerde het geval, en verslechtert de huid juist door zonlicht. Meer informatie over de invloed van zon op de huid en bescherming tegen de schadelijke gevolgen van zonlicht leest u in dit hoofdstuk.

Na de winter moet de huid vaak eerst wennen aan de eerste zonnestralen. De zon kan dan voor verergering van het eczeem zorgen. Aangeraden wordt dan ook om de huid langzaam aan de zon te laten wennen. Eerst vijf tot tien minuten blootstelling en dit iedere dag steeds iets uitbreiden. Bij gebruik van bijvoorbeeld teerzalf is het belangrijk zeer voorzichtig om te gaan met zonlicht.

Volwassenen en kinderen met eczeem moeten oppassen dat ze het niet te warm krijgen, gaan transpireren of verbranden. Vooral wanneer u of uw kind zalven moet gebruiken om de droge huid soepel te houden kan dat een probleem opleveren. De zalf sluit de huid af en maakt dat de warmte niet weg kan. Er kunnen dan jeukende warmtebultjes ontstaan. Het is op warme dagen dan ook beter om wat vaker met een crème te smeren en juist 's avonds als het koeler is een zalf toe te passen.

Veel mensen knappen op bij vakantie aan zee. Dit geldt echter niet voor iedereen. Het zoute zeewater is vaak heilzaam, zout water desinfecteert. Maar als iemand actief eczeem heeft met open plekken, kan het water ‘prikken’. Dit is een kwestie van uitproberen. Vaak knapt iemand op tijdens een vakantie. Waardoor het nu precies beter gaat is niet altijd goed te herleiden. Mogelijk komt dit door de combinatie van zon, zee en ontspanning.

Bescherming

Bescherming tegen zonverbranding is voor iedereen nodig. UV werende kleding, hoedjes, petten en zonnebrillen zijn dan ook geen overbodige luxe. De huid beschermen kan ook door het dragen van dunne katoenen gekleurde luchtige kleding, witte kleding laat te veel zonlicht door. Bedenk dat in de schaduw, of onder de parasol, nog vijftig procent van de zonnestralen de huid bereiken. Een gevoelige huid kan ook dan nog verbranden.

Voor iedereen geldt dat de volle zon vermeden moet worden tussen 11.00 en 15.00 uur. De zon staat dan namelijk het hoogst en schijnt dan het felst. Het is ook beter niet te lang in de zon te blijven, maar regelmatig af te koelen in de schaduw.

Antizonnebrandmiddelen

Bij de aanschaf en het gebruik van een antizonnebrandmiddel kunt u op een aantal dingen letten.
Hieronder volgen een aantal tips:

Gebruik een antizonnebrandmiddel met een hoge beschermingsfactor die past bij het huidtype van uzelf en uw kind (factor 30).
Er zijn verschillende merken (anti)zonnebrand op de markt. De keuze is persoonlijk, belangrijk is wel dat de crème de huid niet extra uitdroogt en irriteert. Probeer het product uit op een rustige huid, bijvoorbeeld aan de binnenkant van de onderarm. Is er na twee dagen smeren geen reactie op de huid te zien, dan kan de crème veilig worden gebruikt. De prijs van een zonnebrandmiddel zegt niets over de kwaliteit.
Beschermingsfactoren zijn getest met een dikke laag op de huid. Alleen dan is de bescherming betrouwbaar. Breng een antizonnebrandmiddel daarom altijd dik aan.
Smeer de huid regelmatig opnieuw in. In elk geval om de twee uur en zeker na het zwemmen, na het afdrogen en bij flink transpireren.
Waterproof producten zijn beter tegen water bestand, maar bij het afdrogen of zwemmen, verdwijnt toch een deel. Vaker smeren bij zwemmen is dan ook essentieel.
Smeer de huid bij voorkeur een half uur voor het naar buiten gaan in.
Smeer de huid eerst in met antizonnebrand, 20 minuten later kunt u eventueel een andere zalf smeren.

Zwemmen

Als het eczeem open of ontstoken is, kan u of uw kind beter niet zwemmen. Chloorwater droogt de huid uit en irriteert de huid nog meer. Open zwemwater kan verontreinigd zijn waardoor infecties kunnen optreden. Ook het water in het zwembadje in de tuin is na een halve dag niet meer schoon. Is de huid rustig en niet extreem droog, dan kunt u uzelf of uw kind voor en achteraf goed insmeren met een vette zalf of crème om uitdroging te voorkomen. Zorg echter dat u of uw kind niet met een vette zalf in de zon gaat. Zolang u en uw kind het fijn vinden, ga dan vooral lekker samen zwemmen!

Leven met eczeem

In de voorgaande hoofdstukken heeft u kunnen lezen wat eczeem is en hoe het behandeld kan worden. Nu rest de vraag nog hoe u het ervaart om een chronische huidaandoening te hebben. Voor u houdt immers het verhaal niet op bij zalf of medicijnen. Hoe kunt u er het beste mee omgaan op een manier die u genoeg ruimte geeft uw leven zoveel mogelijk gewoon voort te zetten? Dat valt niet iedereen even gemakkelijk. In dit hoofdstuk leest u over mogelijke gevolgen van eczeem voor uw dagelijks leven.

Gevolgen van eczeem voor uw dagelijks leven

Eczeem is een chronische aandoening. Het kent een wisselend verloop waarin periodes van relatieve rust afgewisseld kunnen worden met ernstig eczeem. Gewoonlijk speelt het eczeem in de loop der jaren minder op en is het beter te beheersen. Een kleine groep mensen houdt echter veel langer last.

Zichtbaarheid en onzichtbaarheid

Eczeem in de actieve fase ziet er vaak rood uit, er zijn bultjes te zien en soms zijn de plekken nat. In de chronische fase wordt de huid wat dikker, neemt de schilfering toe en wordt de huid soms bruiner of juist witter. Misschien heeft u liever dat een ander het niet ziet. Anderen zouden kunnen denken dat het besmettelijk is, terwijl dat niet zo is. Begrijpelijk dat er mensen met eczeem zijn die de huid het liefst bedekken.

Schaamte voor uw huid kan u belemmeren in uw dagelijks leven. Het kan u onzeker maken en uw gevoel van eigenwaarde beïnvloeden. Soms begrijpen mensen in uw omgeving niet precies wat u heeft. U krijgt allerlei goedbedoelde adviezen, waarmee u meestal weinig kunt. Anderen geven u het gevoel dat als u zich maar rustig houdt en uw grenzen goed bewaakt, alles weer goed komt. Het kan helpen om met mensen in uw directe omgeving uw zorgen te delen.

Stress en eczeem

Het hebben van eczeem en het vaak moeten zalven, kan een belasting voor uw dagelijks leven betekenen. Jeuk, pijn, slecht slapen, verminderde concentratie en uw krabgedrag zijn andere aspecten die stress en irritatie op kunnen leveren. Dikwijls hebben de mensen in uw omgeving geen flauw idee hoezeer iemand met eczeem kan lijden onder deze huidaandoening. Het kan een veel grotere rol in het dagelijks leven spelen dan veel mensen denken.

Stress hoeft niet alleen door negatieve omstandigheden veroorzaakt te worden. Ook leuke dingen als vakantie, een feest of je verheugen op iets bijzonders kan stress opleveren. Stress is niet te vermijden en dat zou ook niet goed zijn. Het hoort bij het leven. Het bewust zijn of worden in welke situatie u het meest met stress te maken heeft, kan u echter wel helpen er anders mee om te gaan. Misschien herkent u ook nu al dat het eczeem soms samenhangt met periodes, waarin u onder druk staat of u zich veel zorgen maakt om iets. Deze vorm van stress kan een al bestaand eczeem doen verergeren. Andere stresssituaties kunnen ingrijpende gebeurtenissen in uw leven zijn, bijvoorbeeld in uw naaste omgeving, in relaties of op het werk.
Misschien dat u met uw huid in gedachten bezig bent en dat u bang bent dat deze juist op een vervelend moment gaat opspelen. Ook dat kan stress geven.

Relatie en eczeem

Leven met eczeem kan een grote belasting zijn, welke ook door kan werken op de relatie met uw partner. Uw lichaam vraagt veel energie en u heeft extra tijd nodig voor u zelf. Misschien vindt u het moeilijk die tijd voor uzelf te nemen, zeker als uw partner het niet goed begrijpt en het spanningen geeft.
Uw huid is een tastorgaan en kan in uw beleving van seksualiteit een rol spelen. Warmte en aanraking van uw huid kunnen leiden tot extra jeuk. Belangrijk is zo open mogelijk deze dingen met uw partner te bespreken. Dat geeft vaak weer lucht.

Eczeem en werk/hobby’s

In de thuissituatie kunt u de woonomgeving en uw activiteiten soms zo aanpassen dat het eczeem hanteerbaar is. Dit is in de werkomgeving vaak moeilijker. U bent afhankelijk van de mogelijkheden op de werkplek en van de bereidheid van uw werkgever en collega’s om hieraan mee te werken. Heeft u in uw werk te maken met factoren die uw eczeem mede negatief beïnvloeden, dan valt het dikwijls niet mee contact daarmee te voorkomen of te beperken. Bijvoorbeeld bij een allergisch contacteczeem veroorzaakt door een stof op uw werk. Belangrijk is dit te bespreken met uw arts. Hetzelfde geldt als u bezigheden of hobby’s heeft die mogelijk uw eczeem kunnen verergeren. Soms zijn alternatieven mogelijk waardoor u toch uw werk of hobby kunt blijven voortzetten zonder dat uw eczeem verder zal reageren. Het maatschappelijk werk van het ziekenhuis kan eventueel ingeschakeld worden om u hierbij te adviseren of te bemiddelen.

Psychosociale ondersteuning

Eczeem kan de kwaliteit van leven ernstig beïnvloeden. Zo zeer zelfs, dat u er alleen of samen met uw omgeving niet meer uit komt. In zo’n situatie kan het wenselijk zijn professionele hulp te zoeken in de persoon van een maatschappelijk werker of psycholoog. U kunt dit aangeven bij uw arts of verpleegkundige van het ziekenhuis maar natuurlijk ook bij uw huisarts.

Voor meer informatie over leven met eczeem en over lotgenotencontact kunt u ook contact opnemen met de Vereniging voor Mensen met Constitutioneel Eczeem (VMCE). Zie ook: www.vmce.nl.

Wetenschappelijk onderzoek

Op de afdeling dermatologie wordt veel onderzoek verricht op het gebied van constitutioneel eczeem.

Dit onderzoek heeft bijvoorbeeld als doen om beter inzicht te krijgen in de factoren die een rol spelen bij opvlammingen van de ziekte. Ook onderzoeken we het effect van bestaande en nieuwe behandelingen.

Daarnaast zijn er studies met nieuwe geneesmiddelen. Deze geneesmiddelen hebben al effect laten zien bij mensen met constitutioneel eczeem, maar voordat ze geregistreerd worden de producenten van deze middelen in verschillende landen bij grote groepen mensen laten hun effectiviteit bewijzen.

Mocht u geïnteresseerd zijn in deelname aan wetenschappelijk onderzoek dan kunt u dat altijd kenbaar maken aan uw arts.

Het kan ook zijn dat uw arts u informeert over lopende onderzoeksprojecten. Mocht u geïnteresseerd zijn dan ontvangt u uitgebreidere informatie over het betreffende onderzoek (zowel mondeling als schriftelijk).

Deelname aan wetenschappelijk onderzoek is altijd vrijblijvend en wanneer u beslist niet deel te nemen aan het onderzoek heeft dat uiteraard geen enkele consequentie voor uw verdere behandeling.

Woordenlijst

Allergie: Verhoogde gevoeligheid voor stoffen die tot overdreven reacties leidt.
Allergieonderzoek: Onderzoek (priktest, plakproef, bloedonderzoek) waarbij wordt onderzocht of er sprake is van allergie voor bepaalde stoffen.
Allergeen: Een stof die een allergie kan veroorzaken.
Allergologie: Leer van de allergieën.
Antibiotica (Antibioticum): Stof die de groei van bepaalde bacteriën remt/stopt.
Antihistaminica: Medicijnen die de werking van histamine blokkeren.
Arbeidsdermatose: Een vorm van eczeem die ontstaat als gevolg van beroepsuitoefening.
Atopisch eczeem: Ander woord voor constitutioneel eczeem.
Basiszalf: Zalf zonder medicijnen die ervoor zorgt dat de huid vet blijft en niet uitdroogt. Basiszalven dienen als basis voor de behandeling van eczeem; synoniemen zijn neutrale zalf of bijsmeerzalf.
Bijsmeerzalf: Ander woord voor basiszalf.
Constitutioneel eczeem: Vorm van eczeem waarbij aanleg een belangrijke rol speelt.
Corticosteroïden: Hormonen.
Dermatologie: Leer van de huidziekten.
Diagnose: Vastelling van een ziektebeeld.
Diagnostiek: Leer en toepassing van het stellen van een diagnose.
Emolliens: Ander woord voor basiszalf of bijsmeerzalf
Histamine: Stof die vrijkomt tijdens de reactie van bepaalde cellen op allergenen en bij eczeem.
Huidbiopt: Een klein stukje huid dat kan worden afgenomen met een biopteur (ook wel appelboortje genoemd) en gebruikt voor onderzoek onder de microscoop
Hooikoorts: Een allergische reactie bij personen van wie het neusslijm- vlies bijzonder gevoelig is voor stuifmeelkorrels van grassoorten.
Neutrale zalf: Ander woord voor basiszalf/emolliens
Unguentum: Latijns woord voor zalf