Aneurysma

Een aneurysma is een plaatselijke verwijding van een bloedvat. Meestal komt het voor in de grote lichaamsslagader (aorta) of in een bekkenslagader. Het komt voornamelijk voor bij mannen: 5-9% van de mannen ouder dan 60 jaar heeft een verwijding van deze bloedvaten. Bij vrouwen komt het ook voor, maar minder frequent. Bij sommige families komt het vaker voor dan gemiddeld.

 

Het verraderlijke van dit ziektebeeld is dat men er niets van merkt: het is meestal een toevalsbevinding tijdens een ander onderzoek. Het kan helaas wel gevaarlijk zijn, want door de groei van het aneurysma wordt de wand steeds zwakker en kan uiteindelijk scheuren. We noemen dat een gebarsten aneurysma. Er treedt dan een ernstige bloeding op, die meestal leidt tot het overlijden van de patiënt.

Meer informatie is ook te vinden via www.hartstichting.nl of www.harteraad.nl

De meest voorkomende aneurysma's zijn:

• Aneurysma van de Aorta Abdominalis (AAA); dit is een verwijding van de buik- of bekkenslagader
• Thoracaal Aneurysma van de Aorta (TAA); dit is een verwijding van de slagader in de borstholte

Andere soorten aneurysma's zijn:

• Hersenaneurysma: dit is een verwijding in de wand van een hersenslagader
• Aneurysma van de hartkamer (Aneurysma Cordis): dit is een verzwakking in de hartkamer bij een litteken dat is ontstaan door een hartinfarct
• Aneurysma van de kransslagaders: verwijding in de wand van de bloedvaten die het hart van bloed voorzien
• Aneurysma van andere slagaders

Een aneurysma ontstaat door een verzwakking van de wand van de slagader. Dit kan vele oorzaken hebben, zoals erfelijkheid en degeneratief (slijtage). Een aneurysma kan voorkomen in alle slagaders, zoals de grote lichaamsslagader in de buik of in de borstkas, maar bijvoorbeeld ook in de slagaders in het bekken, de lies of de knieholte. 

Een aneurysma geeft meestal geen klachten. Vaak wordt de aanwezigheid van een aneurysma bij toeval ontdekt bij een echo of scan die u ondergaat voor een andere aandoening of klacht.

Zoals gezegd geeft een aneurysma meestal geen klachten. Vaak komen we er bij toeval achter als bij u een echografisch onderzoek of een CT scan van de buik wordt verricht wegens een andere ziekte of klacht. Soms is een aneurysma zo groot dat een arts het kan voelen bij lichamelijk onderzoek. Tot slot kan het zijn dat u wordt doorverwezen, omdat bij uw familieleden een aneurysma is geconstateerd. Op dat moment komt u ook voor een familie-onderzoek vasculaire genetica in aanmerking. Voor meer informatie over dit familie-onderzoek klikt u hier.

Als de verdenking op een aneurysma bestaat, zal er beeldvormend onderzoek plaatsvinden om het aan te tonen of uit te sluiten:

• Echografie: met een echo kan betrouwbaar de grootte, met name de doorsnede, van een aneurysma worden gemeten. Een nadeel is dat met echografie niet elke slagader goed kan worden bekeken. Een echo onderzoek wordt als eerste gebruikt om te kijken of er sprake is van een aneurysma. Indien bij u een aneurysma is vastgesteld kan echografie ook worden gebruikt om de diameter van het aneurysma te volgen. De frequentie van deze controle echo's varieert van elke 3 maanden tot elk jaar, afhankelijk van de doorsnede van het aneurysma.
• CT-scan: indien het noodzakelijk is om het aneurysma exact te bekijken en op te meten, bijvoorbeeld als het zo groot is dat een operatie nodig is, wordt een CT-scan gemaakt.
• MRI: in enkele gevallen is het niet mogelijk om een CT-scan uit te voeren of om contrastvloeistof toe te dienen. In dergelijke gevallen wordt dan een MRI gemaakt.

Als bij u een aneurysma is aangetoond, kan het noodzakelijk zijn om dit te opereren. De noodzaak tot operatie is afhankelijk van de doorsnede van het aneurysma: hoe groter de diameter, des te groter de kans dat het aneurysma barst. Bij de overweging om een aneurysma te opereren wordt de kans op barsten van het aneurysma afgezet tegen de kans op complicaties ten gevolge van een operatie.

Om te zorgen dat het aneurysma niet groeit, is het belangrijk een aantal zaken onder controle te krijgen:

Voor de behandeling van een aneurysma maken we gebruik van een combinatie van behandelingen en operaties. 

Deze operaties zijn:

• Endovasculaire aneurysma reparatie (EVAR);
• Aorta aneurysma (deze operatie wordt uitgevoerd door de chirurgen van het specialisme cardiothoracale chirurgie);
• Open aneurysma operatie buikslagader.

Voor de diagnose en behandeling van het aneurysma zal de vaatchirurg uw hoofdbehandelaar zijn. Vaak zijn meerdere specialisten bij uw behandeling betrokken, zoals de radioloog (onderzoeksbeelden), vaat-internist (management van risicofactoren zoals hypertensie/hypercholesterolemia), de anaesthesist (voorbereiding en begeleiding van een eventuele operatie), de intensivist (opvang na een open aorta operatie) of de cardioloog.