Coecostoma (spoelstoma)

Een spoelstoma wordt aangelegd bij verstopping van de darmen of het juist niet kunnen ophouden van de ontslaging. Dit ontstaat door een aandoening in de dikke darm.

Er zijn twee typen spoelstoma:

1. Een stoma waarbij een wormvormig aanhangsel van de blindedarm gebruikt wordt als toegang voor de dikke darm.
2. Een stoma die gebruik maakt van een slangetje (katheter), gehecht in het begin van de dikke darm: ballon katheter (Kangaroo), ballon button (Mic-key) of een spiraalkatheter (Chiat).

De verschillende namen voor een spoelstoma komen door de verschillende operatietechnieken waarnaar ze vernoemd zijn:

• De Malone-stoma / MACE (ook wel appendicostoma genoemd) is een toegang tot de dikke darm via de blinde darm (appendix) vanuit de opening in de buikwand of de navel. Het stoma is vernoemd naar de arts Malone. De naam MACE is daar weer een afgeleide van: Malone, Antegraad (met de stroming mee), Colon (dikke darm) Enema (spoeling).
• Een coecostoma (spoelstoma) is een verbinding van het eerste stuk van de dikke darm (coecum) met de huid, in combinatie met een katheter. Dit kunnen verschillende soorten katheters zijn: een ballonkatheter, een ballonbutton of een Chait. Een coecostoma zit meestal in de rechter onderbuik.

Soms is het nodig om de dag voor de operatie de darmen te spoelen. Hierdoor zijn ze helemaal goed schoon. Dit kan thuis of op de kinderafdeling. De chirurg spreekt dit van de voren met u af.

De chirurg legt de spoelstoma aan tijdens een operatie. Uw kind wordt daarvoor opgenomen in het ziekenhuis. Op de polikliniek is bloedonderzoek gedaan. De anesthesist (de dokter die uw kind onder narcose brengt) speekt u over de narcose.

Bij uw kind is een coecostoma aangelegd met daarin een ballonkatheter.

De katheter blijft er (meestal) 6 weken in zitten. De chirurg verwisselt de katheter de eerste keer op de poli: bij de coecostoma kan de katheter na 6 weken vervangen worden door een ballonbutton. De ballonbutton wordt iedere 3 maanden verwisseld. Dit kunt u of uw kind zelf leren. De verpleegkundig consulent WIS begeleidt u hierin.

Als het spoelen goed gaat en er geen wondproblemen zijn, mag uw kind in overleg met de chirurg naar huis. Thuis gaat u verder met het opbouwen van de hoeveelheid spoelwater, volgens afspraak van de chirurg. Na 6 weken komt u op de polikliniek, om de katheter te leren verwisselen.

De ballonkatheter heeft bij het uiteinde (in het coecum) een ballonnetje dat met water gevuld moet worden. Dit ballonnetje zorgt dat de katheter in de darm blijft en er niet uit gaat. Op de buik zit een fixatieplaatje om de katheter op de juiste plaats te houden. De katheter wordt aan het eind afgesloten met een dopje. Via de katheter kan het spoelsysteem worden aangesloten.

Bij de eerste wissel van de katheter zal de kinderchirurg opmeten hoe lang de afstand is tussen de huid en de darm. Er kan een button geplaatst worden. Ook deze heeft een met water gevulde ballon om de button op zijn plaats te houden.

Belangrijk: het fixatieplaatje mag u de eerste 10 dagen niet verplaatsen. Meestal zit de katheter daarom aan het plaatje gehecht. Maar ook als dit niet zo is, mag het plaatje niet verschoven worden.

Schoonhouden van de coecostoma de eerste 10 dagen:

• Wip het fixatieplaatje voorzichtig op om het gaasje te verwijderen.
• U maakt de huid schoon met een gaasje of wattenstokje met lauwwarm water (dit kan de eerste dagen pijnlijk zijn).
• Na het schoonmaken dept u voorzichtig de huid met een gaasje droog.
• Plaats dagelijks een steriel, droog, ingeknipt gaasje op de insteekopening onder het fixatieplaatje van de katheter. Zet dit gaasje vast met een pleister en zet de katheter vast met een pleister op de buik.
• Controleer of het fixatieplaatje nog steeds op de juiste plek zit.
• Als het fixatieplaatje makkelijk wegschuift over de katheter, is het beter om voor het fixatieplaatje een stukje pleister rondom de katheter te bevestigen. De pleister zorgt ervoor dat de katheter niet verder de maag in kan glijden.

Schoonhouden van de coecostoma na 10 dagen:

• Materiaal klaarleggen.
• Oude pleisters verwijderen.
• Het fixatieplaatje voorzichtig wat naar voren (dus van de huid af) schuiven.
• De huid rondom het coecostoma schoonmaken met een gaasje en lauw kraanwater (van binnen naar buiten).
• De huid droogmaken.
• Als de huid rondom de katheter of het coecostoma rood of vies is, kunt u dit insmeren met een barrierecreme.
• Plaats dagelijks een steriel, droog, ingeknipt gaasje op de insteekopening onder het fixatieplaatje van de katheter. Dit gaasje zet u vast met een pleister.
• Plaats het fixatieplaatje terug bij de markering en zet de katheter op de buik met een pleister vast.

De chirurg doet de eerste balloncontrole op de polikliniek. De chirurg verwijdert ook hechtingen als deze geplaatst zijn. Hierna controleert u iedere week de ballon. Dit voorkomt dat het ballonnetje langzaam leegloopt en de katheter uit de buik glijdt.

Wat heeft u nodig voor de controle?

• 1 lege spuit van 5ml
• 1 steriele spuit, gevuld met 3-5ml water of bronwater zonder koolzuur

Stap voor stap

1. Maak de pleisters los, ook die op de katheter boven het fixatieplaatje geplakt zit.
2. Duw de katheter iets dieper in het kanaal.
3. Plaats de lege spuit op de ballonaansluiting (zijkanaal). Druk de spuit goed aan, zodat het ventiel open gaat staan.
4. Trek het water op uit de ballonaansluiting van de katheter. Het kan zijn dat er minder water in de ballon zit, omdat de ballon poreus is.
5. Haal de spuit eraf en houdt de katheter met één hand vast, zodat deze er niet uit kan glijden
6. Zet de nieuwe spuit, gevuld met water of bronwater zonder koolzuur op de ballonaansluiting
7. Spuit, volgens afspraak, 3 tot 5 ml water in.
8. Als het water erin zit, houdt u dan de stamper in de spuit tegen (zodat het water niet terug de spuit inloopt) en verwijder de spuit.
9. Trek de katheter aan totdat u weerstand voelt en schuif het fixatieplaatje weer tot op de huid
10. Plaats een ingeknipt gaasje om de katheter.
11. Breng weer een pleister aan vlak boven het fixatieplaatje en plak de katheter weer vast op de buik.

Belangrijk: vult u de ballon nooit met lucht, lucht ontsnapt eerder uit de ballon.

De eerste weken na de operatie moet uw kind rustig aan doen. Uw kind mag weer naar school, maar mag de eerste weken niet meedoen met gymnastiek. Met contactsport als bijvoorbeeld judo, moet altijd voorzichtig gedaan worden, maar uw kind mag wel zwemmen, in bad of onder de douche zodra het spoelstoma mooi genezen is.

Mocht u nog vragen hebben, kunt u contact opnemen met de
verpleegkundig consulent WIS (Wond-, Incontinentie- en stomazorg)

Verpleegkundig consulent WIS
Telefoonnummer 010-7036117
E-mail: wiskids@erasmusmc.nl

Buiten kantooruren (09:00-17:00) en bij spoed kunt u het beste contact opnemen met de behandelend arts van uw kind.