Polikliniek audiologie

De polikliniek audiologie maakt deel uit van het specialisme keel-, neus-, en oorheelkunde (KNO) van het Erasmus MC. Hier werkt een team van deskundigen: KNO-artsen, audiologen, logopedisten, maatschappelijk werkers, psychologen en technici samen met twee belangrijke taken:

1. Het testen van het gehoor (gehooronderzoek/diagnostiek).
2. Behandeling van gehoorproblemen, de zogenaamde hoorrevalidatie.

Elk geluid is een trilling. Als bijvoorbeeld de telefoon rinkelt, ontstaan er trillingen die de lucht in beweging brengen. Het oor ontvangt deze geluidstrillingen en zet deze om in signalen die de hersenen kunnen verwerken: u hoort de telefoon gaan.

Het oor, of beter gezegd het gehoororgaan, bestaat uit drie delen: het buitenoor, het middenoor en het binnenoor. Vanuit het binnenoor vervolgt het signaal via de gehoorzenuw zijn weg naar de hersenen om verwerkt te worden.

Het gehoororgaan

Het buitenoor
De oorschelp en de gehoorgang vormen samen het buitenoor. Hier komen de geluidstrillingen binnen en brengen het trommelvlies in beweging. Het signaal wordt via het trommelvlies doorgegeven naar het middenoor.


Het middenoor
Aan het trommelvlies zit een keten van drie kleine botjes: hamer, aambeeld en stijgbeugel. Deze geven de trillingen van het trommelvlies door aan het ovale venster, een vlies dat de overgang vormt tussen het midden- en het binnenoor.



Het binnenoor
Aan de andere kant van het ovale venster bevindt zich een kanaal, gevuld met vloeistof. Als het ovale venster trilt, gaat deze vloeistof ook trillen. Alle bewegingen van vloeistof worden opgevangen door microscopisch kleine haarcellen in het binnenoor. Het binnenoor wordt ook wel het slakkenhuis of cochlea genoemd.




Gehoorzenuw en hersenstam
De haarcellen in het slakkenhuis geven als ze in trilling worden gebracht een elektrisch signaal aan de gehoorzenuw af. De gehoorzenuw loopt door de hersenstam en geeft uiteindelijk de informatie vanuit het oor door aan de hersenen.

Het oor is een ingewikkeld orgaan. Als u niet goed meer hoort, is het niet altijd eenvoudig de oorzaak hiervan precies te achterhalen.

Uw gehoor moet worden onderzocht. Met behulp van speciale apparatuur gaan we na wat er precies met uw gehoor aan de hand is. Wij kunnen zo vaststellen welke geluiden u wel en welke u niet meer kan horen. Dit is het diagnostisch onderzoek waarbij wij de plaats en de grootte van de gehoorschade vaststellen. Verder gaan wij met het gehooronderzoek na wat de gehoorproblemen voor u in de praktijk betekenen. Het maakt verschil of u bijvoorbeeld alleen hoge tonen niet meer hoort of dat u last hebt van oorsuizen. De meeste gehoortesten vinden in een stille kamer plaats, zodat u tijdens het onderzoek niet wordt afgeleid door omgevingsgeluid. Bij sommige onderzoeken moet u aangeven óf u iets hoort. Bij andere moet u zeggen wát u hoort. Het is belangrijk dat u zich concentreert op het geluid en de aanwijzingen opvolgt van degene die de test afneemt. Bij deze testen bepalen we de grens tussen wat u nog net wél en net níet meer kan horen. Zo’n onderzoek kan 15 minuten tot 2 uur duren. U kunt een schatting vragen van hoe lang de testen in totaal zullen duren.

Verschillende onderzoeken

Hier volgt een korte beschrijving van een aantal onderzoeken. Het betekent niet dat u alle onderzoeken zult krijgen. Er zijn ook onderzoeken die relatief weinig worden gedaan en hieronder dan ook niet staan beschreven. Krijgt u toch zo’n onderzoek, dan leggen wij vooraf aan u uit wat er gaat gebeuren.

Toonaudiometrie
In de meeste gevallen is het eerste onderzoek dat u krijgt een toonaudiogram. Dit is een gehooronderzoek met behulp van pieptonen. U krijgt een hoofdtelefoon op en u hoort verschillende zachte pieptonen. Het is belangrijk dat u aangeeft wanneer u de pieptoon hoort. Zo meten wij wat u nog net wél kan horen, en ook wat u dus mist aan geluiden. Wij plaatsen ook nog een blokje (de zogenaamde beengeleider) op het bot achter uw oor. De pieptonen (trillingen) worden zo via de schedel direct overgebracht naar het binnenoor. Op deze manier meten wij in hoeverre u geluid kunt waarnemen, zonder dat het geluid door het buiten- en middenoor hoeft worden doorgegeven. Deze twee metingen samen geeft de KNO-arts meer informatie over de mogelijke oorzaak van het gehoorverlies.

Spraakaudiometrie
Spraakaudiometrie is een gehooronderzoek met behulp van korte woorden. U krijgt bij dit onderzoek een hoofdtelefoon op en u hoort verschillende woorden. U krijgt de opdracht om deze woorden te herhalen. De woorden worden steeds zachter aangeboden. Hierdoor wordt het nazeggen voor u ook steeds moeilijker, dit hoort echter bij het onderzoek. Na deze meting weten we hoe uw hersenen spraak kunnen verwerken. Hierbij wordt de gehele keten van buitenoor, middenoor, binnenoor en gehoorzenuw gemeten.

Tympanometrie
Bij dit onderzoek wordt gekeken naar de beweeglijkheid van het trommelvlies en de werking van het middenoor. Bij het onderzoek krijgt u een zacht dopje in het oor en voelt u een druk. U hoeft hier niet op te reageren en het duurt maar een paar seconden.

Suisanalyse
Als uw hoofdklacht tinnitus (in het Nederlands ook wel oorsuizen genoemd) is, wordt een suisanalyse uitgevoerd. Met dit onderzoek proberen wij het geluid wat u zelf waarneemt na te maken. Tijdens het onderzoek leggen wij precies uit wat er van u verwacht wordt. Het onderzoek duurt ongeveer 5 minuten.

Bera
Met het BERA-onderzoek meten wij wat de reactie van de gehoorzenuw op geluid is, tot in de hersenstam. Hiervoor plakken wij vier elektroden (kleine zilveren plaatjes) met contactpasta op uw hoofd. Daarna gaat u op een bed liggen en krijgt u een hoofdtelefoon op. U krijgt geluiden te horen van verschillende geluidssterkte. Hieruit kunnen wij een gehoordrempel (het zachtste geluid dat u nog kan horen) schatten. De reactie van de gehoorzenuw op deze geluiden is heel klein en kunnen wij alleen goed meten als u rustig en ontspannen bent. U moet daarom zo stil mogelijk blijven liggen. Het onderzoek duurt maximaal 1,5 uur, maar kan ook sneller klaar zijn.

Afhankelijk van de reden van uw komst heeft u een vervolgafspraak staan bij de KNO-arts, audioloog of logopedist. Hij of zij heeft alle gegevens bij elkaar en bespreekt met u de resultaten. Hier bespreken wij ook met u het vervolg van een eventuele behandeling.

Afhankelijk van de oorzaak van uw gehoorsverlies en de ervaren problemen daardoor, kan of een behandeling volgen bij de KNO-arts of wordt u verder geholpen op de polikliniek audiologie voor hoorrevalidatie. De hoorrevalidatie kan inhouden: het voorschijven van hoortoestellen of andere hulpmiddelen, het geven van adviezen en voorlichting over het omgaan met slechthorendheid of oorsuizen. Als u dat wenst, geven we ook informatie aan de mensen uit uw omgeving, bijvoorbeeld aan uw partner, uw huisgenoten of uw collega’s.

Oorsuizen komt veel voor. Er zijn mensen die er nauwelijks last van hebben, terwijl anderen er zo onder lijden dat hun dagelijks leven ernstig wordt verstoord. Als u last heeft van oorsuizen, kunt u dit aan ons of uw behandelend KNO-arts melden. Het is in elk geval van belang te leren omgaan met de klacht. De psycholoog van de polikliniek audiologie kan u hierin adviseren. U kunt doorverwezen worden voor groepseducatie of individuele begeleiding.

Maatschappelijk werk
De maatschappelijk werkende van de polikliniek audiologie heeft vooral een begeleidende taak. Als u problemen ervaart op uw opleiding, werk of in uw thuissituatie, kan contact met de maatschappelijk werkende zinvol zijn. Indien gewenst meldt uw behandelend audioloog of logopedist u aan bij maatschappelijk werk. Vervolgens nemen zij contact met u op om een afspraak te maken voor een gesprek.

Psycholoog
Wanneer u er behoefte aan hebt, of wanneer het u wordt geadviseerd, is het mogelijk om over de gevolgen van uw slechthorendheid met de psycholoog te praten. In één of meer gesprekken gaat deze, samen met u en eventueel uw partner of huisgenoot, op zoek naar manieren waarop u anders met uw slechthorendheid kunt leren omgaan. De audioloog of logopedist kan u hiervoor doorverwijzen.

Een afspraak voor de polikliniek audiologie maakt u zelf bij de balie van de KNO-polikliniek of u krijgt een schriftelijke oproep. De tijd is zorgvuldig gekozen omdat een test vaak uit meerdere onderdelen bestaat. Een nieuwe afspraak voor alle onderdelen op één dag (een zogenaamde combinatie-afspraak) is op korte termijn vrijwel nooit mogelijk. Wanneer u niet op het afgesproken tijdstip kunt komen, moet u geruime tijd wachten op een nieuwe afspraak. Wij verzoeken u daarom als u verhinderd bent, zo snel mogelijk contact met ons op te nemen. Het telefoonnummer is: (010) 704 01 20.

TIP: Wilt u zo snel mogelijk terecht kunnen op de polikliniek audiologie, dan is dat vaak mogelijk door de testen op verschillende dagen te laten plannen. Combinatie-afspraken (waarbij meerdere onderzoeken en/of afspraken op één dag worden gepland) nemen veel tijd in beslag en zijn daardoor op korte termijn moeilijk in te plannen. Bent u bereid om op meerdere dagen te komen dan zijn de afspraken vaak wel op korte termijn te plannen.

Deze informatie, is ter ondersteuning van de informatie gegeven door uw arts. Mocht u nog vragen hebben, neemt u dan gerust contact met ons op (010) 704 01 20.