Middenoorproblemen

Geluid komt het hoofd binnen via de gehoorgang (2), brengt het trommelvlies (3) in trilling, en via de middenoorbeentjes (4), uiteindelijk de trilhaartjes in het binnenoor.

De wanden van de middenoorholte zijn bekleed met slijmvlies. Dit slijmvlies neemt heel langzaam de lucht op die in de holte aanwezig is, waardoor de luchtdruk in de holte langzaam afneemt. De buis van Eustachius (5) is een smal buisje dat de middenoorholte met de neusholte verbindt. De buis zorgt echter dat deze luchtdrukveranderingen steeds weer ongedaan gemaakt worden. Deze buis gaat namelijk steeds even open wanneer je slikt of geeuwt. Hierdoor stroomt er lucht vanuit de neusholte het middenoor in, waardoor de luchtdruk weer op peil gebracht wordt. Door dit mechanisme blijft de luchtdruk in het middenoor steeds ongeveer gelijk aan de luchtdruk in de gehoorgang, en kan het trommelvlies vrij bewegen.

Vocht achter het trommelvlies
Het kan voorkomen dat de buis van Eustachius niet goed werkt. Dit komt bijvoorbeeld voor bij verkoudheden. Het slijmvlies aan de binnenzijde van de buis zwelt dan op, en de buis raakt verstopt. De luchtdruk in het middenoor wordt dan steeds lager, waardoor er een luchtdrukverschil ontstaat over het trommelvlies. Hierdoor wordt het trommelvlies een beetje naar binnen gedrukt. Dit kan pijnlijk aanvoelen. Daarnaast wordt geluid iets minder goed doorgegeven, waardoor een klein gehoorverlies ontstaat.

Als de buis voor langere tijd verstopt zit, wordt de luchtdruk in het middenoor steeds lager. Hierdoor wordt vocht onttrokken aan de slijmvliezen. Dit zorgt ervoor dat het middenoor vult met vocht. Dit dempt de trommelvliestrillingen en geeft vaak een groter gehoorverlies. De hoeveelheid van gehoorverliezen is vaak wisselend. De druk van het vocht kan pijnklachten geven, maar dit is lang niet altijd het geval. Het vocht, of het trommelvlies, kunnen ook ontstoken raken. Dit is vaak pijnlijk en kan samen gaan met een ziek gevoel of koorts.

Looporen
Als de druk van het vocht in het middenoor te hoog wordt, kan er uiteindelijk een scheurtje ontstaan in het trommelvlies. Hierdoor loopt het vocht de gehoorgang in en van daar verder naar buiten. Dit noemen we een ‘loopoor’. Vaak groeit het scheurtje in het trommelvlies vanzelf weer dicht, maar het kan ook langere tijd blijven bestaan. Soms is er dan een operatieve trommelvliessluiting nodig.

Waarom hebben kinderen vaker oorproblemen dan volwassenen?
Alle problemen die in het middenoor kunnen ontstaan, vatten we samen als ‘middenoorproblemen’. Deze komen veel voor bij jonge kinderen, met name bij kinderen jonger dan 4 jaar. Dit komt deels doordat hun immuunsysteem nog niet optimaal werkt en ze veel verkouden zijn, en deels doordat bij hen de buis van Eustachius nog minder goed werkt. Er zijn ook kinderen waarbij het middenoor structureel minder goed functioneert, bijvoorbeeld omdat de gehoorbeentjes misvormd zijn. Soms helpt dan een operatie, maar niet in alle gevallen. Er kunnen ook problemen ontstaat in de gehoorgang, bijvoorbeeld ontstekingen. Bij deze ontstekingen is er vaak sprake van pijn of jeuk in de gehoorgang, en is deze ook vaak vochtig (loopoor).

Buisjes
Als het trommelvlies niet vanzelf scheurt, en de vloeistof in het middenoor wel langdurig klachten geeft, kan het een optie zijn om een buisje te plaatsen. Dit is een kleine operatieve ingreep, waarbij een sneetje in het trommelvlies wordt gemaakt en het vocht wordt uitgezogen. In de ontstane opening wordt een heel klein kunststof buisje geplaatst. Dit buisje wordt geplaatst om te zorgen dat het trommelvlies niet heel snel weer dichtgroeit, waardoor er opnieuw vocht in het middenoor zou kunnen ontstaan. Het buisje valt in de meeste gevallen in de loop van een jaar naar buiten, waarna het trommelvlies over het algemeen alsnog weer dichtgroeit.

Hoortoestellen en middenoorproblemen
Alle oorproblemen die hierboven genoemd zijn kunnen impact hebben op het gehoor, maar ook op het dragen van en functioneren met hoortoestellen. Bij looporen ontstaan vaak problemen met het dragen van oorstukjes. Oorstukjes sluiten de gehoorgang af, waardoor het vocht niet naar buiten kan. Hierdoor blijft het oor vochtig en treden irritatie of ontstekingen op. Deze oorproblemen kunnen bestreden worden met oordruppels, maar het is ook belangrijk dat het oor “belucht” wordt. Daarom wordt over het algemeen geadviseerd om het hoortoestel uit te laten zo lang de gehoorgang vochtig is en pas weer in te doen als deze helemaal droog en rustig is.

Als er een buisje aanwezig is in het trommelvlies, is er bij hoortoestelgebruik een hogere kans op looporen en infecties. Daarom zijn we voorzichtig met het plaatsen van buisjes bij kinderen die hoortoestellen dragen. Omdat er bij middenoorproblemen vaak sprake is van een wisselend gehoorverlies, is het lastig om de hoortoestellen goed in te stellen. Door de wisselingen in het gehoor kan het geluid de ene keer te hard zijn en de andere keer te zacht, dit heeft invloed op het functioneren. Als het dragen van hoortoestellen niet goed verloopt (door te veel wisselingen in het gehoor of door looporen), kan het een optie zijn om een beengeleidingstoestel te gaan dragen. Voor meer informatie zie: BCD - Keel-Neus-Oorheelkunde en Heelkunde van het Hoofd-Halsgebied (kno.nl)

Heeft u vragen over afspraken of de revalidatie? Dan kunt u contact opnemen met:

• Gehoor- en Spraakcentrum voor kinderen (010) 703 60 73 of gehoorenspraak@erasmusmc.nl