Van 18 tot 24 november is het de Week tegen Kindermishandeling. Een onderwerp dat het afgelopen jaar veel in het nieuws is geweest. Het expertiseteam Kindermishandeling van het Sophia Kinderziekenhuis, ook wel ‘Goofyteam’ genoemd, wordt vaak ingezet tijdens dit soort zaken
‘Er wordt gemiddeld één kind per schoolklas mishandeld’
Aan het woord zijn psychotherapeute Joyce ten Doeschate en GZ-psycholoog Emma Eltringham. Joyce: ‘Het is zo belangrijk dat we dit onderwerp blijvend op de agenda houden, want het komt veel vaker voor dan je denkt. Elk jaar wordt er gemiddeld één kind per schoolklas mishandeld. Alles wat te maken heeft met psychisch of fysiek geweld en verwaarlozing, of waarbij een kind schade toegebracht wordt, noemen we kindermishandeling. Daaronder valt ook seksueel misbruik.’
Emma: ‘Maak het bespreekbaar. Veel mensen kijken liever weg, maar signaleren en actie ondernemen is de enige manier om kindermishandeling te stoppen.’
Joyce vult aan: ‘Jij kunt het verschil maken voor dat ene kind. Door er te zijn, door te vragen en door de juiste vervolgstappen te nemen.’
‘De enge man in de bosjes bestaat nog, maar het zijn vaak de mensen waarvan je het niet verwacht’
Hoewel vaak gedacht wordt aan de ‘enge man in de bosjes’, benadrukt Joyce dat mishandeling en misbruik vaak plaatsvindt binnen de vertrouwde kring: ‘In 9 van de 10 gevallen is de dader iemand die het kind goed kent.’ Emma wijst erop dat veel slachtoffers in een loyaliteitsconflict zitten. ‘Het is vaak moeilijk te accepteren dat iemand van wie ze houden, de dader is. Dat maakt het voor kinderen lastig om over te praten en voor families moeilijk om het onder ogen te zien. We horen vaak: ‘dat gebeurt niet bij ons in de familie.’
Maar ook leeftijdsgenoten kunnen betrokken zijn. Bijvoorbeeld bij grensoverschrijdend gedrag op de basis- en middelbare school. Emma vertelt: ‘Wanneer kinderen dit gedrag vertonen, is het belangrijk om te onderzoeken wat er misgaat in de ontwikkeling.’Intergenerationeel trauma
Nog een reden waarom op tijd hulp verlenen zo belangrijk is, is intergenerationeel trauma. Joyce legt uit: ‘Kinderen die slachtoffer zijn van misbruik, herhalen in hun latere leven vaak dezelfde patronen. Vooral als ze geen geschikte hulp krijgen. Dat is de manier waarop iemand dan heeft geleerd om met een lastige situatie om te gaan. Het kan generaties lang doorwerken, dat noemen we intergenerationeel trauma.’
Gwenn Winkel, Annelotte Pries, Emma Eltringham, Marjo Affourtit, Irma van Vliet, Marjolein van der Mark, Joyce ten Doeschate, Patrycja Puiman en Kim van den Bos. Missend op de foto: Peggy Blijd.
Emma merkt op dat de zogenaamde ‘pedagogische tik’ tegenwoordig niet meer wordt geaccepteerd. ‘We weten inmiddels dat fysiek straffen schadelijk is voor de ontwikkeling van kinderen. Het is belangrijk om ouders te ondersteunen en samen naar andere opvoedmethoden te zoeken.’ Joyce voegt toe: ‘Soms voelen ouders zich machteloos. Het is belangrijk om naast hen te staan, te begrijpen waar ze vandaan komen en samen naar oplossingen te zoeken.’
Emma benadrukt dat het doel van de week tegen kindermishandeling tweeledig is: “We willen het aantal gevallen van misbruik en mishandeling verminderen. Maar ook dat mensen zich bewust zijn van de omvang van het probleem en weten hoe ze hulp kunnen vinden wanneer ze zich zorgen maken.”
Tips voor zorgprofessionals
Joyce en Emma hebben een belangrijk advies voor zorgprofessionals die vermoedens hebben van kindermishandeling: ‘Durf te zien. Durf te vragen. Reageer rustig en zonder oordeel. Aarzel niet om contact met ons op te nemen en ons om advies te vragen. We hebben liever dat je te veel belt, dan dat je ervan wegkijkt.’
Auteur: Maura Raatgever
