Als u niet meer beter wordt

Als u niet meer beter wordt kunt u klachten als pijn, benauwdheid, misselijkheid of vermoeidheid krijgen. Ook kunnen u en uw naasten misschien bang of verdrietig zijn. Zorgverleners zullen proberen om die klachten en zorgen zoveel mogelijk te verlichten. Dat heet palliatieve zorg. Die zorg is niet bedoeld om u te genezen, maar om klachten en problemen te verminderen of te voorkomen.

Er kunnen ook allerlei vragen door uw hoofd spelen. Wat kan ik verwachten? Zal ik pijn krijgen of benauwd worden? Hoe lang heb ik nog te leven? Het is goed om te praten met uw zorgverleners over deze vragen. Zij kunnen dan beter voor u zorgen. Bespreek ook wat voor u belangrijk is in dit deel van uw leven, wat uw wensen zijn en welke behandelingen u wel en niet wilt.

Misschien zoekt u naar antwoorden op vragen over leven en dood, of heeft u zorgen over uw financiën of uw naasten. In het Erasmus MC zijn er verschillende zorgverleners die u bij dergelijke vragen kunnen helpen, zoals geestelijk verzorgers (voor alle geloven en ook voor mensen die niet gelovig zijn), maatschappelijk werkers, palliatief consulenten en psychologen.

U beslist zelf wat er met u gebeurt. Het gaat om uw lichaam en om uw ziekte. U mag het altijd zeggen als u een bepaalde behandeling niet (meer) wilt. Zorgverleners bespreken dat met u. Samen bekijkt u wat goed bij u past.

Soms kan uw arts niet met u spreken. Bijvoorbeeld omdat u verward of versuft bent. De arts zal dan met uw naasten overleggen. Het is daarom belangrijk om tijdig met uw (huis)arts en uw naasten te praten over uw wensen. Zij weten dan wat u wel en niet wilt als u zelf niet meer kunt spreken. Ook kunt u aangeven welke naaste uw wensen het beste kent en die namens u kan spreken als u dat zelf niet meer kunt.

U kunt ook in een wilsverklaring opschrijven wat u wel of niet meer wilt als u zelf niet meer kunt beslissen. Daarin kunt u ook opschrijven wie dan voor u beslissingen mag nemen. U hoeft daarvoor niet naar de notaris. Het is wel belangrijk dat u een wilsverklaring in eigen woorden opschrijft en altijd bespreekt met uw (huis)arts en uw naasten.

Uw arts zal u graag de beste zorg geven. Soms kan uw arts besluiten om een behandeling niet meer te geven. Dat doet uw arts bijvoorbeeld als de behandeling alleen nog maar nadelen heeft. Natuurlijk zal uw arts dit met u bespreken als dat kan.

Als iemand veel pijn heeft of erg benauwd is, kan de dokter morfine of een ander middel geven. Soms kunnen mensen daar een tijdje suf van worden. Morfine is niet het middel dat een dokter gebruikt voor palliatieve sedatie of euthanasie. Morfine verkort het leven niet als het wordt gebruikt tegen pijn of benauwdheid.

Soms hebben mensen klachten aan het eind van hun leven, zoals pijn, benauwdheid of verwardheid. Als behandeling daarvan niet goed meer goed mogelijk is, kan de arts een middel geven waarmee uw bewustzijn verlaagd wordt. Dat heet palliatieve sedatie. Dat gaat in overleg met u of uw naasten. Mensen overlijden bij palliatieve sedatie aan de ziekte die ze hebben. Door palliatieve sedatie leven mensen niet korter, maar hebben ze geen last meer van de klachten. Dat is iets anders dan euthanasie. Door euthanasie leven mensen wel korter: daar geeft de arts een middel waardoor iemand meteen overlijdt.

Palliatieve sedatie kan alleen als iemand nog maar kort te leven heeft. Euthanasie kan ook al eerder gedaan worden.

Euthanasie betekent dat uw arts actief een eind aan uw leven maakt. De arts doet dat met een injectie of met een drankje waardoor u overlijdt. Euthanasie mag alleen als de arts zich aan de regels van de euthanasiewet houdt. Anders is de arts strafbaar. Die regels zijn onder andere dat u goed over euthanasie heeft nagedacht en precies weet wat het betekent. Ook moet er sprake zijn van lijden dat niet te verhelpen is.

U kunt alleen zelf om euthanasie vragen. Uw naasten kunnen dat dus niet voor u doen. Ook moet u helder genoeg zijn om te kunnen vragen om euthanasie.

Als u denkt aan euthanasie kunt u daarover spreken met uw arts. Niet alle artsen zijn bereid om euthanasie uit te voeren. De arts kan ook niet op hele korte termijn euthanasie uitvoeren. Daarom is het belangrijk dat u het op tijd met uw arts bespreekt als u misschien euthanasie wilt. Bij 'Euthanasie' vindt u meer informatie hierover.

Mogelijk heeft u nog meer vragen over deze fase van uw leven. Stel die gerust aan uw zorgverleners. Zij zullen proberen u zo goed mogelijk te helpen.