Waarom kiezen voor een kaakoperatie
Tandheelkundige implantaten
Voorbereiding
De operatie
In de operatiekamer brengt de anesthesioloog of de anesthesie-assistent een infuusnaald in een ader van uw hand of uw arm. Door de infuusnaald wordt een slaapmiddel ingebracht. Hierdoor valt u in slaap. Het infuusnaaldje zal meestal tot de volgende morgen op zijn plaats blijven.
Wanneer er een ingreep aan de bovenkaak nodig is, wordt tot enkele uren na de ingreep een neus-maagsonde achtergelaten. Deze wordt doorgaans dezelfde avond of de dag erna weer verwijderd.
Tijdens de operatie krijgt u natuurlijk al medicatie tegen de pijn. De anesthesisten besteden er veel aandacht aan om u na de ingreep geen pijn te laten ervaren.
De volgende operaties kunnen uitgevoerd worden:
1. Verbreding van de bovenkaak door operatie
2. Operatie aan de onder en/of bovenkaak
3. Operaties aan de kin
1. Verbreding van de bovenkaak
In het geval van een te smalle bovenkaak kan besloten worden om deze te verbreden. De bovenkaak bestaat uit een linker en een rechterdeel. Bij jonge patiënten (afhankelijk van de groei tot circa 13-15 jaar) kan de bovenkaak met behulp van orthodontische apparatuur worden verbreed. Bij patiënten die ouder zijn, kan de bovenkaak al volgroeid zijn en moet het bot verzwakt worden door een operatie zodat de kaakverbreding alsnog gedaan kan worden. Dit gebeurt met dezelfde apparatuur als bij jonge patiënten, echter er is een operatie nodig. Dit heet een 'Surgically Assisted Rapid Maxillary Expansion' (SARME).
Voorafgaand aan deze ingreep wordt door de orthodontist een orthodontisch expansie-apparaat (RPE of Hyrax) geplaatst in de mond over het gehemelte. Tijdens de ingreep door de kaakchirurg wordt de bovenkaak op enkele plaatsen door middel van het aanbrengen van zaagsneden verzwakt. Door de Hyrax na de operatie langzaam uit te draaien wordt de bovenkaak stapje voor stapje breder gemaakt. Dit draaien start een week na de operatie. Houd er rekening mee dat gedurende de verbreding van de bovenkaak er een ruimte zal gaan ontstaan tussen beide voortanden. Dit is echter van tijdelijke aard, de orthodontist zal tijdens zijn behandeling alles weer in een gesloten boog zetten.
SARME (Surgically Assisted Rapid Maxillary Expansion)
2. Operatie aan de onder- en/of bovenkaak en/of kin
Bij de operatie wordt de kaak verlengd, ingekort of gedraaid. De operatie aan de onder- en/of bovenkaak vindt plaats via openingen in het tandvlees. Er komen dus geen zichtbare littekens aan de buitenkant van het gezicht. Na verplaatsing worden de botdelen direct met kleine schroeven en platen in de goede stand vastgezet. Met elastiekjes aan de beugel in de onder- en bovenkaak worden de kaken tijdelijk op elkaar gezet.
Na de ingreep kunt u gelijk spreken. In de meeste gevallen zullen er na de operatie gedurende 6 weken elastieken tussen de onder en boven beugel geplaatst worden. Dit geeft de kaken de rust die nodig is voor herstel van het kaakbot. Eten is gedurende de eerste 3 weken vloeibaar en na 3 tot 6 weken zacht. De mondhygiënist zal ingeschakeld worden om te helpen met het reinigen van de tanden aan de binnenzijde. De buitenzijden van de tanden moeten door u gewoon gepoetst worden. Door het veranderde eetpatroon en het nodige herstel na de operatie verliezen de meeste mensen 2-5 kilogram aan gewicht. Dit herstelt zich meestal weer spoedig na de eerste 6 weken.
BSSO (Bilaterale Sagittale Splijtingsosteotomie)
Le Fort I osteotomie
3. Operatie aan de kin
De kinoperatie kan bedoeld zijn om meer projectie van de kin of meer symmetrie van het gezicht te bereiken. Doorgaans wordt de kinoperatie gecombineerd met een onderkaaks/bovenkaaks operatie. De kin wordt eveneens geheel via de mond benaderd.
Opname in het ziekenhuis
U wordt 2 dagen in het ziekenhuis opgenomen. Dit betekent dat u 1 nacht in het ziekenhuis blijft. De duur van uw verblijf is afhankelijk van de ingreep en de snelheid van de genezing. De operatie vindt plaats onder algehele anesthesie in de operatiekamer. Het is voor u van belang dat u de folder ‘Anesthesie en pijnbestrijding rondom een operatie’ van tevoren goed doorleest in verband met de voorbereidingen op de narcose.
Na de operatie
Mensen die onder narcose een operatie ondergaan maken zich vaak zorgen over de pijn na afloop, als ze weer wakker zijn. Na een kaakoperatie valt dit doorgaans mee. Meestal is eerder sprake van ‘veel ongemak’ dan van pijn. Mocht u toch pijn hebben, dan kunt u de verpleegkundige om meer pijnstillende middelen vragen.
Zwelling
Uw gezicht kan na de ingreep dik worden. De mate waarin dit geschiedt verschilt van geval tot geval. De zwelling bereikt gewoonlijk haar hoogtepunt 48 uur na de operatie. Gedurende de eerste weken zal de zwelling afnemen. Het is echter mogelijk dat enkele weken tot maanden na de operatie uw gezicht nog enigszins opgezet kan zijn. Tijdens uw verblijf in het ziekenhuis zal alles worden gedaan om het zwellen van het gezicht tot een minimum te beperken. Aangeraden wordt in de eerste dagen na de operatie uw hoofd zoveel mogelijk rechtop te houden, uit bed te gaan en zo veel mogelijk te bewegen. Hierdoor gaat u het zwellen tegen.
Overig
- Het is normaal dat er na de operatie wat bloed vermengd met speeksel in de mond komt.
- Tot enkele weken na een operatie aan de bovenkaak kunt u af en toe last hebben van een bloedneus.
- Hoewel u direct na de operatie weer kunt spreken, zal dit toch wat moeilijker gaan dan normaal, vooral als de boven- en onderkaak met elastiekjes aan elkaar zijn vastgezet. Dit herstelt zich echter spoedig.
Bezoek
Aangeraden wordt het bezoek in het ziekenhuis te beperken tot de naaste familieleden. Dit is niet alleen in uw eigen belang, maar ook in dat van de bezoekers. Ervaring heeft uitgewezen dat in de dagen direct na de operatie, de mate van de eventuele zwelling bezoekers kan aangrijpen.
Controle afspraken
Voeding
Eten en drinken
U moet voldoende drinken na de operatie. Een volwassene heeft per dag ongeveer 2½ liter vocht nodig. Neem vaak kleine slokjes. De verpleegkundige moedigt u zo spoedig mogelijk aan weer gewoon te gaan drinken uit een kop of een glas. Na een kaakcorrectie (osteotomie) zullen in de meeste gevallen na de operatie gedurende 6 weken elastieken tussen de onder- en bovenbeugel geplaatst worden. Dit geeft de kaken de rust die nodig is voor herstel van het kaakbot. Eten is gedurende de eerste 3 weken vloeibaar en na 3 tot 6 weken zacht. De mondhygiënist zal ingeschakeld worden om te helpen met het reinigen van de tanden aan de binnenzijde. De buitenzijden van de tanden moeten door u gewoon gepoetst worden. Door het veranderde eetpatroon en het nodige herstel na de operatie verliezen de meeste mensen 2 tot 5 kilogram aan gewicht. Dit herstelt zich meestal weer spoedig na de eerste 6 weken. Bij ontslag uit het ziekenhuis ontvangt u een dieetvoorschrift. Tijdens uw verblijf in het ziekenhuis en bij eventuele problemen thuis kunt u een diëtiste raadplegen.Vloeibare voeding
Er zijn verschillende redenen waarom het noodzakelijk kan zijn, dat u tijdelijk vloeibare voeding gebruikt. Als vloeibare voeding langer dan 2 weken gebruikt moet worden, is het belangrijk dat de voeding volwaardig is. Dit is bijvoorbeeld het geval na een kaakoperatie.
Voorbeelden van vloeibare voeding en recepten vindt u aan het einde van deze folder.
Gewicht
Mocht de situatie zich voordoen dat u veel gewicht verliest, dan raden we u aan om contact op te nemen met uw arts. Deze kan u dan voor advies doorverwijzen naar een diëtist.
Tanden poetsen
Het is nodig na elke maaltijd zo goed mogelijk de tanden te poetsen. Hiervoor kunt u een zachte tandenborstel gebruiken. Let u er op dat u de borstel direct in contact brengt met de tanden. Daarna moet u de mond goed spoelen met een speciale spoelvloeistof. De mondhygiëniste vertelt u hoe u dit kunt doen. Zij zal u hierbij helpen.Het herstel
Na ongeveer 6 weken kunt u weer redelijk normaal gaan eten, al blijven de kaken nog wat stijf. Zo nodig krijgt u oefeningen om de kaakbeweging zo snel mogelijk te verbeteren. Tot 12 maanden na de operatie en opname vinden poliklinische controles plaats bij de kaakchirurg, maar het aantal controles neemt af naarmate u verder herstelt.
Na 2 tot 4 maanden, afhankelijk van de omvang van de ingreep, is de genezing voltooid en de stabiliteit van de kaken verzekerd. De tandarts-gnatholoog controleert de kaakgewrichten en functie gedurende deze periode.
De orthodontist corrigeert de laatste stand van de tanden en de kiezen en mede vanwege de stabiliteit blijft de beugel in elk geval nog 6 tot 9 maanden na de operatie in.
Risico's
- Infectie: als er een infectie ontstaat, moet dit soms behandeld worden met antibiotica. Op latere termijn moeten we soms de platen en schroeven verwijderen (vanaf 3 maanden).
- Nabloeding: het risico op een nabloeding wordt verkleind door te koelen, de eerste 24 uur niet te spoelen en niet te warme voeding te nuttigen.
- Nalast: nalast in de vorm van pijn en zwelling wordt behandeld met pijnstilling en het koelen van de wangen. De zwelling is op dag 3 over het algemeen op z'n ergst.
Uiterlijke veranderingen
Een kaakcorrectie brengt verder uiterlijke veranderingen met zich mee. Het profiel wordt anders. In het geval van correctie van de bovenkaak kan de neus iets breder worden. Vaak komt de correctie het profiel ten goede, maar het kan een hele verandering voor de patiënt zijn. Mochten hier twijfels over bestaan, bespreek deze dan met de behandelend arts.Verandering van gevoel
Bij een operatie die de stand van de onderkaak corrigeert bestaat een kans dat de splijting van de kaak langs een zenuw loopt. Deze zenuw bevindt zich midden in de onderkaak. Dit kan een ander, soms verdoofd, gevoel in de onderlip en van de kin geven. U kunt dit het beste vergelijken met een verdoving van uw tandarts. Meestal is dit van voorbijgaande aard. In ongeveer 5% van de gevallen is er kans op gedeeltelijke of blijvende gevoelloosheid. De onderlip gaat dan niet hangen omdat deze functie niet gestoord is.Relaps
Een probleem dat na langere tijd kan optreden is 'de relaps'. Relaps betekent dat de onder en/of bovenkaak na de operatie langzamerhand iets terugzakt naar de stand voor de operatie. Relaps is niet altijd te voorkomen. Vooral bij grote verplaatsingen van onder- en/of bovenkaak bestaat er een kans op relaps. Mocht u zich zorgen maken over de te verwachten risico's, bespreekt u dat dan voor de operatie met uw kaakchirurg.Tijdpad
Vragen
Voorbeelden van vloeibare voeding en recepten
Vloeibare voeding
Ontbijt- Pap van volle melk, zoals havermout, Brinta, Bambix, gorte-, rijste- of griesmeelpap. Een glas vers geperst sinaasappelsap.
- Soep, zonder vulling of met fijngemalen vulling.
- Vla, pudding of pap.
- Appelmoes of andere vruchtenmoes ( eventueel een potje gemixed babyfruit).
- Gebonden soep of maaltijdsoep zoals erwtensoep, linzensoep, bonensoep, minestronesoep. U kunt deze soep mixen.
- Mixsoep: zie recept verderop.
- Pap: zie ontbijt.
- Vla, pudding, volle yoghurt, vruchtenkwark, Bulgaarse yoghurt, Biogarde, Umer.
- Thee, vruchtensap, frisdrank, energierijke sportdrank.
- Koffie ‘verkeerd’: weinig koffie met veel volle melk.
- Volle melk, chocolademelk, anijsmelk, volle yoghurt, karnemelk met suiker, kant en klare yoghurtdrank.
- Milkshake: van bijvoorbeeld melk, room, ijs en één van de volgende producten: vruchten of vruchtenmoes, (vruchten)limonadesiroop, gesmolten chocolade of cacao, vanillesuiker of indien alcohol is toegestaan: advocaat met slagroom.
- Bouillon, vers of van een bouillonblokje. Echter: bouillon levert geen energie (calorieën).
Recepten
Mixsoep
Ingrediënten:
- 1 aardappel
- 1 grote lepel gekookte groenten
- ½ stukje gaar vlees
- 1 dl bouillon
- 1 klontje boter of margarine
Milkshake
Ingrediënten voor 1 glas:
- 1 bolletje roomijs
- ½ kopje melk1
- 2 eetlepels vruchten op siroop
- 2 eetlepels ongeklopte slagroom
Tips voor meer variatie en extra energie (calorieën)
- Gebruik ook eens ijs of luchtige pudding zoals bavarois, chipolata en chocolademousse. U kunt het nagerecht zelf maken, maar u kunt ook gebruik maken van kant-en-klare producten.
- Voeg slagroom toe aan bijvoorbeeld koffie, pap, vla, pudding, yoghurt, chocolademelk, soep en saus. U kunt slagroom het beste opgeklopt gebruiken omdat het dan minder snel een vol gevoel geeft.
- Voeg een extra klontje boter toe aan de pap.
Let op! Mocht de situatie zich voordoen dat u veel gewicht verliest, dan raden we u aan om contact op te nemen met uw arts. Deze kan u dan voor advies doorverwijzen naar een diëtist.