Harvard Medical School introduceerde acht jaar geleden Casusgestuurd onderwijs (CGO) in het geneeskunde curriculum. In de aanloop naar Erasmusarts 2030 spreken we met Richard Schwartzstein, prodecaan Onderwijs, en Barbara Cockrill Grootkind, directeur Ontwikkeling van het geneeskunde curriculum van Harvard. ‘Het maken van een casusgestuurd curriculum is veel werk,’ geeft Cockrill meteen toe. ‘Maar de resultaten voor de studenten zijn het waard.’
‘In het Casusgestuurd onderwijs komen dezelfde medische concepten en principes aan de orde als in het traditionele onderwijs. Het verschil is dat studenten veel actiever met de stof aan de slag gaan,’ blikt Schwartzstein terug. ‘Wat we in onze eerste pilots zagen, was dat studenten er ongelooflijk van genieten. Dat heeft ook de meest kritische docenten ervan overtuigd dat het werkt.’
De juiste vragen stellen
De meeste voorbereiding gaat volgens Schwartzstein zitten in de ontwikkeling van de casus. De kunst is om daarin veel stof op overtuigende wijze te integreren. Een casus die eenmaal is ontwikkeld vormt de basis die kan worden getweakt om onderwerpen wanneer nodig extra aandacht te geven. ‘De lessen zelf kun je niet tot in de puntjes voorbereiden. Dat vinden docenten soms best lastig. Je moet scherp blijven en richting geven door de juiste vragen te stellen. Dat betekent dat je uit je comfortzone moet stappen.’
‘Door medische casussen te voorzien van context, waarin sociaaleconomische, maatschappelijke en zelfs politieke factoren een rol spelen, moeten studenten echt moeite doen om de situatie te doorgronden,’ vult Cockrill aan. ‘Juist daardoor beklijft de stof beter.’ En het maakt toekomstige artsen ervan bewust hoe medische klachten zich verhouden tot de omgeving, waarin diversiteit en ongelijkheid een rol kunnen spelen.
‘Naarmate een casus meer complex is, kunnen we experts uitnodigen in de les om specialistische kennis te presenteren of vaardigheidstrainingen geven, bijvoorbeeld voor het doen van lichamelijk onderzoek of interventies. Uiteindelijk moeten de studenten kunnen aangeven hoe ze op basis van al hun kennis en vaardigheden tot conclusies komen.’
Begrip en inzicht
Om te zorgen dat alle onderwerpen uiteindelijk in het onderwijs terecht komen, werkt Harvard Medical School met thema-directeuren, een rol die bij de ontwikkeling van Erasmusarts 2030 nog wordt vervuld door de bouwcommissie en die bij de start van het curriculum wordt overgenomen door de curriculumcommissie.
De studenten presenteren de casus aan elkaar, wat ze in kleine groepjes voorbereiden. Cockrill: ‘In kleine groepjes kun je je niet verstoppen. Het is geen kwestie van je vinger opsteken als je het antwoord weet. Je werkt de hele tijd samen. Daardoor bereiden studenten zich veel beter voor. Als docent kun je ze begeleiden door te luisteren naar hun gesprek en bij te springen als ze vastlopen.’
Schwartzstein verwijst naar de instructievideo over de casus van een patiënt met acute ademhalingsproblemen. ‘Vragen die ik de studenten stel zijn vooral ‘waarom’ en ‘hoe’ vragen, minder dan ‘wat’ vragen.’ Dat doet een beroep op hun diepere begrip en inzicht. Ik probeer ze daarbij niet meteen te beoordelen, want dat is het einde van de discussie.’
