Chronische inflammatoire darmontsteking

IBD wordt meestal ontdekt tussen het 15e en 30e levensjaar. Helaas kan het ook al bij hele jonge kinderen voorkomen. Deze aandoening bestaat uit twee vormen:

• De ziekte van Crohn.
• Colitis ulcerosa.

Soms is het niet direct mogelijk om een onderscheid te maken tussen deze twee vormen en wordt de ziekte ‘ongeclassificeerd’ genoemd; ook wel IBD-U (unclassified).

Wilt u meer informatie over deze aandoening, kijkt u dan op:

• Centrum voor chronische darmziekten.

Hoe vaak komt het voor?

In Nederland zijn er ongeveer 1.500 kinderen en jongeren met de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa. Per jaar wordt bij ongeveer 350 kinderen en jongeren (tot 18 jaar) deze diagnose gesteld. Dit is bij ongeveer 10% van alle IBD patiënten. Het aantal nieuwe gevallen van deze ziekte is 10 per 100.000 kinderen per jaar in Nederland.

Ziekte van Crohn

Bij de ziekte van Crohn zit de ontsteking meestal aan het eind van de dunne darm of in de dikke darm en bij de anus. De belangrijkste klachten zijn:

• Vermoeidheid.
• Pijn in de buik.
• Afvallen.
• Vertraagde lengtegroei.
• Slechte stoelgang.

Er kunnen ook fistels voorkomen, dit zijn verbindingen van de darm met bijvoorbeeld de huid naast de anus. Soms kunnen er ook klachten zijn van de huid, gewrichtspijn of oogontstekingen. Het kan ook zijn dat er totaal andere klachten zijn en dat je toch de ziekte van Crohn hebt, dit maakt het soms lastig om de ziekte vast te stellen.

Colitis ulcerosa

Bij colitis ulcerosa zit de ontsteking alleen in de dikke darm. De belangrijkste klachten zijn bloed- en slijmverlies bij de ontlasting, soms gecombineerd met buikkrampen. In enkele gevallen is de ziekte gecombineerd met een ontsteking van de galwegen.

De ziektes zijn niet direct levensbedreigend, maar kunnen wel de kwaliteit van leven verminderen. Sommige patiënten hebben zo veel klachten dat ze bijvoorbeeld niet naar school kunnen, terwijl anderen jarenlang klachtenvrij kunnen zijn.

Het beloop van de ziektes is doorgaans niet te voorspellen en periodes dat de ziektes actief zijn (opvlammingen) en rustige periodes wisselen elkaar af.

Medicatie

Hoewel medicijnen de ziekte over het algemeen niet kunnen genezen, kunnen ze er wel voor zorgen dat uw kind gewoon alles kan doen wat ook andere leeftijdsgenootjes doen.

Om er zeker van te zijn dat de klachten worden veroorzaakt door chronische darmontsteking is er meer onderzoek nodig. De arts die uw kind naar ons stuurt, heeft meestal het bloed en de ontlasting al bekeken. Soms moet dit opnieuw worden gedaan.

Bloedonderzoek

We kijken in het bloed of er tekenen zijn van ontsteking. Daarnaast zien we vaak dat bepaalde bloedcellen - de witte bloedcellen en bloedplaatjes - meer worden aangemaakt door het lichaam. We onderzoeken de ontlasting om te kijken of er sprake is van bloedarmoede. Verder kijken we naar de lever en naar een bepaald eiwit dat daalt als je ondervoed bent.

Onderzoek van ontlasting

In de ontlasting kijken we naar een ontstekingseiwit. Daarnaast kijken we vaak of er geen andere oorzaak is voor de klachten,  bijvoorbeeld een bacterie of virus. Als er aanwijzingen zijn in het bloed en/of ontlasting voor chronische darmontsteking dan is het bekijken van het spijsverteringskanaal met een camera noodzakelijk. 

Andere onderzoeken die gedaan kunnen worden:

• Echo.
• MRI-scan.
• CT-scan.
• Dexa-scan.
• Röntgenfoto.

De behandeling van IBD is voor elke patiënt anders omdat er verschil is in de behandeling van de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa. Daarnaast is ook belangrijk waar de ziekte zit en hoe uw kind reageert op de behandeling. Over het algemeen bestaat de behandeling op de eerste plaats uit medicijnen. Tot nu toe zijn er geen medicijnen die de ziekte genezen.

De behandeling bestaat uit twee delen:

• Zorgen dat je geen klachten meer hebt door de ziekte te remmen; deze behandeling duurt vaak een bepaalde periode van enkele weken of maanden.
• Zorgen dat de klachten niet terugkeren; deze behandeling gebruik je vaak jaren of de rest van je leven.

De arts kijkt naar wat de beste behandeling is, Meestal starten we met medicijnen die weinig bijwerkingen geven, en gaan we naar medicijnen die meer van je vragen, zoals bijvoorbeeld toediening door een slangetje in een ader (infuus) en/of meer kans op bijwerkingen. Als uw kind erg ziek is kan de dokter voorstellen direct te starten met zware medicijnen.

Bijwerkingen

Alle medicijnen hebben kans op bijwerkingen. Hoe groot die kans is, hangt af van het medicijn. In de bijsluiter van de medicijnen vindt u, de arts bespreekt ook met u met welke mogelijke bijwerkingen uw kind rekening moet houden.

Een aantal medicijnen dat bij IBD wordt voorgeschreven heeft als mogelijke bijwerking dat het bloedbeeld en de werking van de lever en/of de nier verstoord kunnen raken. Dergelijke verstoringen zijn niet altijd voelbaar. Daarom controleren we het bloed bij gebruik van deze medicijnen. Als er afwijkingen zijn is het mogelijk dat de dosering moet worden aangepast, of dat met het medicijn gestopt moet worden.

Operatie

Een andere mogelijke behandeling is opereren. Zowel bij colitis ulcerosa als bij de ziekte van Crohn kan een operatie noodzakelijk zijn.