Sarcoïdose: over deze aandoening
Wat is Sarcoïdose?
Sarcoïdose is een zeldzame ziekte waarbij spontaan ontstekingen ontstaan in verschillende organen en weefsels van het lichaam. Bij een ontstekingsreactie worden grote hoeveelheden witte bloedcellen aangemaakt, die zich ophopen. Deze opeenhopingen van witte bloedcellen heten granulomen. Granulomen kunnen voorkomen in:
- longen (soms progressief)
- lymfeklieren
- huid
- ogen
- gewrichten
- hersenen (neurologische sarcoïdose)
- hart (cardiale sarcoïdose)
Soms merken sarcoïdose patiënten hier niets van en verdwijnen de granulomen in de loop van de tijd vanzelf. Het kan echter ook zijn dat de granulomen aanwezig blijven of vermeerderen. In het meest ernstige geval vormt zich littekenweefsel. Dit kan ertoe leiden dat bepaalde organen niet goed meer werken, wat gevaarlijk kan zijn. Patiënten met sarcoïdose hebben vaak langdurig klachten.
Kijk voor meer informatie ook op de website van belangenorganisatie Sarcoïdose (sarcoidose.nl).
Hoe vaak komt het voor?
Sarcoïdose is een zeldzame ziekte, die zowel bij mannen als bij vrouwen voorkomt. De ziekte kan op alle leeftijden optreden, maar komt het meeste voor bij mensen tussen de 20 en 40 jaar. Per jaar krijgen ongeveer 2.000 nieuwe patiënten de diagnose sarcoïdose te horen. In totaal hebben naar schatting zo’n 40 op de 100.000 Nederlanders sarcoïdose. Waarschijnlijk is dit echter een onderschatting, omdat de ziekte bij 30 tot 60% van de patiënten zonder klachten verloopt.
Soorten
Sarcoïdose kan acuut of juist geleidelijk beginnen. Bij acute sarcoïdose ontstaan er plotseling klachten, zoals roodpaarse vlekken op de huid (‘erythema nodosum’). Vaak gaat dit samen met pijnlijke en gezwollen gewrichten, koorts, opgezette lymfeklieren bij de long en moeheid. Mensen kunnen zich ineens behoorlijk ziek voelen. Naarmate de ziekte vordert, wordt het verloop ervan rustiger. In veel gevallen (80%) verdwijnen de klachten vanzelf binnen een paar jaar. Deze acute vorm van sarcoïdose heet ook het Syndroom van Löfgren.
Bij sarcoïdose met een geleidelijk begin zijn de klachten aanvankelijk vaak minder hevig, maar houden wel langer aan. Als de klachten lang blijven bestaan wordt dit ook wel chronische sarcoïdose genoemd. De klachten kunnen in perioden verergeren, opvlammen, om daarna weer af te zwakken. Bij deze vorm van sarcoïdose blijven de klachten langer dan 3 jaar bestaan.
Oorzaak
Sarcoïdose is een complexe ziekte en de oorzaak ervan is tot nu toe nog onbekend. In internationaal verband zijn wij nauw betrokken bij wetenschappelijk onderzoek naar sarcoïdose.
Symptomen en gevolgen
Bij iedere patiënt kunnen de klachten en de uitingsvormen van sarcoïdose anders zijn. Welke klachten iemand met sarcoïdose krijgt, hangt af van de organen of het weefsel waarin de ontstekingen zich voordoen. Een kenmerkende klacht van patiënten met sarcoïdose is gebrek aan energie. Ook algemene klachten zoals hoofdpijn, gewichtsverlies, duizeligheid, koorts en somberheid komen voor. Daarnaast kunnen patiënten met sarcoïdose de volgende specifieke klachten hebben:
- Kortademigheid
- Spier- en gewrichtsklachten, stijfheid
- Wazig zien, verlies van gezichtsvermogen, branderige-, droge- of ontstoken ogen
- Huidklachten (zoals uitslag)
- Pijnlijke zwellingen in benen
- Hoesten of slijm
- Pijn op de borst, hartritmestoornissen
- Neurologische klachten (zenuwpijn, gevoelsverlies, krachtverlies)
