Erkend expertisecentrum

Centrum Gezond Gewicht

In het Centrum Gezond Gewicht, locatie Erasmus MC Rotterdam, wordt diagnostiek verricht naar onderliggende oorzaken van obesitas. Per patient wordt vervolgens een behandeladvies op maat gegeven

Home
Patientenzorg
Centra
Centrum Gezond Gewicht

Verhaal uit het centrum

Internist-endocrinoloog prof. dr. Liesbeth van Rossum en kinderarts-endocrinoloog prof. dr. Erica van den Akker hebben samen het Centrum Gezond Gewicht opgericht. In deze video vertellen ze over de complexiteit van overgewicht en over de inspanningen van het Centrum Gezond Gewicht.

Lees het hele verhaal

Over dit centrum

Wat we doen

Wat doet dit centrum?

Obesitas (overgewicht) brengt gezondheidsrisico’s met zich mee. U beweegt zich minder makkelijk en beleeft minder plezier aan bewegen.

Daarnaast heeft overgewicht sociale en emotionele gevolgen, zoals minder zelfvertrouwen. De behandeling voor overgewicht en obesitas vraagt om een multidisciplinaire aanpak. Samen met de patiënt zoeken onze specialisten naar een behandeling op maat.

Wat willen we bereiken?

Een behandeling tegen overgewicht en obesitas kost op korte termijn geld, tijd en energie. Maar levert op lange termijn veel op. Voor u als patiënt, maar ook voor de maatschappij.

Ons Centrum Gezond Gewicht werkt hard aan het verbeteren van de zorg van vandaag en de gezondheid van morgen.

Wat maakt dit centrum bijzonder?

Een team van medisch specialisten zet zich in om overgewicht en obesitas tegen te gaan.

Wij kijken niet alleen naar voeding en beweging. Het doel is om zorg op maat te bieden. Ons Centrum Gezond Gewicht is uniek dankzij deze brede aanpak. Wij houden rekening met de individuele kenmerken van de persoon. Denk aan medische, genetische, gedragsmatige, psychologische en sociaal economische kenmerken.

Verwijscriteria

Informatie voor verwijzers van volwassenen met obesitas (BMI≥ 30 kg/m2)

Wie kan verwezen worden naar de polikliniek van het Centrum Gezond Gewicht ( Erasmus MC)?

Uitsluitend verwijzingen van een medisch specialist vanuit de 2e of 3e lijn voor patiënten met reeds aangetoonde onderliggende tertiaire aandoeningen als oorzaak van de obesitas zoals zeldzame endocriene ziekte, hypothalame of monogenetische/syndromale vormen van obesitas (zie punt 5, 6 en 7 in onderstaand overzicht) zullen in behandeling worden genomen.

Categorieën van onderliggende oorzaken en gewicht verhogende of in stand houdende factoren bij volwassenen met obesitas

1. Leefstijl

Veelvoorkomend

Ongezond eetpatroon

Te weinig beweging

Chronisch slaaptekort

Obstructief slaap-apneu syndroom

Nachtdiensten

Timing van maaltijden

Fors alcoholgebruik

Stoppen met roken

Culturele of socio-economische factoren

2. Sociaal economisch

Veelvoorkomend

Financiële zorgen

Eenzaamheid

Niet meer (zelfstandig) kunnen deelnemen aan samenleving

Overlijden of ernstige ziekte partner/familie,verlies van werk, minimum inkomen, armoede

Moeite met lezen, schrijven, rekenen, begrip (laaggeletterdheid, verminderde gezondheidsvaardigheden

Culturele gewoonten

3. Psychisch

Veelvoorkomend

Depressie

Chronische stress

Psychotrauma

Kindermishandeling (fysiek of emotioneel) in verleden

Seksueel misbruik in verleden

Eetstoornis zoals Binge eating disorder en Boulimia Nervosa

4. Medicatie

Veelvoorkomend

Bloeddrukmiddelen: bètablokkers, alfablokkers

Pijnmedicatie: pregabaline, amitriptyline

Diabetesmedicatie: insuline, glimepirid

Antidepressiva: mirtazapine, citalopram, paroxetine

Antipsychotica: olanzapine, risperidon, lithium

Anti-epileptica: carbamazepine, valproïnezuur, gabapentine

Corticosteroïden: oraal, injecties, lokaal

5. Hormonaal

Veelvoorkomend

Hypothyreoïdie

Polycysteus ovarium syndroom (PCOS)

Hypogonadisme

Behoud zwangerschapskilo's

Menopauze

Zeldzaam

Hypopituïtarisme

(Cyclische) Cushing's syndroom

Groeihormoon tekort

6. Hypothalaam

Zeldzaam

Hypothalame schade na bestraling, operatie of hoofdtauma

Hypothalame tumor

Craniopharyngeoom

Malformatie

7a. Monogenetische obesitas

Zeldzaam

Combinatie van deze symptomen:

Obesitas sinds jonge kinderleeftijd

Extreme eetlust

Opvallend gewichtsverschil met familieleden

Voorbeelden: mutaties in genen van MC4R,POMC, leptine, leptine-receptor, PCSK1

7b. Syndromale obesitas

Zeldzaam

Combinatie van deze symptomen:

Obesitas sinds jonge kinderleeftijd

Extreme eetlust

Opvallend gewichtsverschil met familieleden

Dysmorfe kenmerken of aangeboren afwijkingen

Autisme

Ontwikkelingsachterstand

Voorbeelden: Prader-Willi, Bardet-Biedl, 16p11.2 deletie, Alström syndroom

Deze tabel uit de richtlijn overgewicht en obesitas vindt u op www.behandelovergewicht.nl en op

https://richtlijnendatabase.nl/gerelateerde_documenten/f/26792/Factsheet_Richtlijn_overgewicht_en_obesitas_volwassenen.pdf

Vanwege forse toename in het aantal verwijzingen van patiënten met een aangetoonde tertiaire vorm van obesitas kunnen patiënten die niet een reeds aangetoonde tertiaire indicatie hebben niet opgeroepen worden bij het Centrum Gezond Gewicht- locatie Erasmus MC.

Indien er wel sprake is van complexe obesitas en een verdenking op een onderliggende oorzaak, dan adviseren we u om patiënt te verwijzen naar een van de in obesitas gespecialiseerde internisten. Zie onderstaand de namen van de samenwerkende specialisten en ziekenhuizen met expertise op het gebied van diagnostiek en behandeling van obesitas (Netwerk Gezond Gewicht). Op regelmatige basis vindt er overleg plaats met ons academisch centrum vanuit deze locaties. Indien er na aanvullend onderzoek in een tweedelijns ziekenhuis alsnog sprake blijkt van een tertiaire vorm van obesitas, kan patiënt alsnog door hen naar het Centrum Gezond Gewicht in het Erasmus MC verwezen worden. Ook kan vaak al via deze gespecialiseerde Netwerk Gezond Gewicht internisten een passend traject gestart worden.

Netwerk Gezond Gewicht

Dit netwerk is een samenwerking tussen het Erasmus MC Centrum Gezond Gewicht en specialisten/ziekenhuizen met expertise op het gebied van diagnostiek en behandeling van obesitas:

De Leefstijlinternist, Alkmaar,Drs J.H.A. Arnoldus, internist (info@deleefstijlinternist.nl)

BovenIJ ziekenhuis, Amsterdam, Dr. J. Burgerhart, internist-vasulair geneeskundige

SB. Internist-Leefstijlarts, Amsterdam, Hilversum, Uitgeest, Drs S. Mors, internist-leefstijlarts (contact@sbinternist.nl)

Acibadem IMC, Amsterdam, Dr. W. de Graaff, internist-endocrinoloog

Rijnstate Ziekenhuis, Arnhem, Dr. A. van Bon, internist-endocrinoloog

Wilhelmina Ziekenhuis, Assen, Dr. R.K. Gonera, internist-endocrinoloog

Bravis Ziekenhuis, Bergen op Zoom en Roosendaal, Dr. I. Rietveld, internist-endocrinoloog

Albert Schweitzer ziekenhuis, Dordrecht, Dr. R. Kemper- Kiewiet, internist-endocrinoloog

Ziekenhuisgroep Twente, locatie Hengelo, Drs S. Oost, internist-vasculair geneeskundige

Dijklander ziekenhuis, locaties Hoorn/ Purmerend, Dr. F.A.J. Verburg, internist-endocrinoloog

InternistenZorg Zuid, Zuid- en Midden-Limburg, Drs. B.Kleijnen, internist (info@internistenzorgzuid.nl)

Franciscus Vlietland Gasthuis, CGG polikliniek, Rotterdam, Dr. J. Wiebolt, internist-endocrinoloog

Maasstad Ziekenhuis: Rotterdam, Dr J. van der Linden, internist-endocrinoloog

Máxima Medisch Centrum, locatie Veldhoven, Dr. K. Borgman-Blijdorp, internist-endocrinoloog

LangeLand ziekenhuis, Zoetermeer, Drs F. Ayuketah-Ekokobe, Interniste

Gelre Ziekenhuis, Zutphen, Dr. E. van Ginneken, internist -endocrinoloog

Algemene adviezen

Screening op onderliggende oorzaken

www.checkoorzakenovergewicht.nl (in te vullen door de patiënt thuis)

Dit betreft een online diagnostische vragenlijst, die patiënt thuis kan invullen. Hierbij worden volgens de landelijke richtlijn overgewicht en obesitas 2023 alle oorzaken uit de tabel 1 op pagina 3) gecheckt. De uitslag die gegenereerd, kan patiënt meenemen naar uw praktijk en/of die kunt u meesturen bij doorverwijzing naar een internist in een 2^e lijnsziekenhuis

www.behandelovergewicht.nl (samenvatting nieuwe obesitas richtlijn en handige links voor artsen en andere zorgverleners)

Op deze website voor (huis)artsen, medisch specialisten en andere zorgverleners vindt u de praktische samenvatting van de richtlijn overgewicht en obesitas 2023 (oa door de NHG, NIV en tal van andere beroepsverenigingen meegeschreven en geautoriseerd), een geaccrediteerde webinar met de uitleg over de richtlijn en kunt u ook handige links vinden die hulp kunnen bieden bij de bevindingen uit de genoemde online obesitas oorzaken screener. Deze webpagina wordt wekelijks vernieuwd met nieuwe verwijslinks naar hulp/zorg in de regio’s.

In de webinar wordt o.a. uitleg gegeven over diagnostiek en behandelingen zoals verschillende soorten vergoede gecombineerde leefstijlinterventies (GLI), en aanvullende therapieën zoals medicamenteuze therapie (vanaf minuut 57 en de daaropvolgende 12 minuten) of bariatrische chirurgie.

https://www.obpl.nl/de-nieuwe-richtlijn-overgewicht-en-obesitas-bij-volwassenen-terugkijken/

Leefstijlinterventies

Indien er op het gebied van leefstijl nog zaken te verbeteren zijn, kunt u patiënt verwijzen naar lokale begeleiding op leefstijlgebied middels een gecombineerde leefstijlinterventie (GLI) die uit het basispakket vergoed wordt. Dit betreft een 2-jarig leefstijlprogramma waarbij begeleiding bij zowel gezond eten, beweging, stress reductie en gezonder gedrag/gewoonten in samenhang en in groepsverband wordt aangeboden. Aanbieders van een vergoede GLI te vinden op:

https://www.loketgezondleven.nl/leefstijlinterventies/gecombineerde-leefstijlinterventie/erkende-gli-basisverzekering.

Obesitas farmacotherapie

Bij onvoldoende effect van een basis GLI programma kan in de eerste of 2^e lijn aanvullend anti-obesitas medicatie overwogen worden zoals:

*Naltrexon/bupropion (Mysimba®) - vergoed uit het basispakket onder strikte voorwaarden: oa minimaal een jaar deelname aan een RIVM erkend GLI-programma, body mass index (BMI) ≥ 30 kg/m2 of BMI ≥ 27 kg/m2 met bepaalde bijkomende aandoeningen zoals een hart- of vaatziekte, slaapapneu of artrose. Kosten ca 100 euro per maand.

*Liraglutide 3 mg (Saxenda®) - vergoed uit het basispakket onder strikte voorwaarden: oa minimaal een jaar deelname aan een RIVM erkend GLI-programma, BMI ≥ 40 kg/m2 of BMI ≥ 35 kg/m2 met bepaalde bijkomende aandoeningen zoals een hart- of vaatziekte, slaapapneu of artrose, en geen diabetes mellitus type 2. Kosten ca 250 euro per maand. Momenteel echter beperkt leverbaar.

* Semaglutide 2.4 mg (Wegovy®) - vergoeding nog in beoordeling van het Zorginstituut. EMA goedkeuring verkregen jan 2022. Spuitjes nog niet in juiste dosering voor indicatie obesitas op Nederlandse markt (alleen in de lage diabetes dosering als Ozempic). Wordt verwacht in de loop van 2024.

Ook kan in de situatie van onvoldoende effect van een (gecombineerde) leefstijlinterventie onder strikte voorwaarden een bariatrische operatie als optie worden overwogen als de BMI ≥ 40 kg/m2 of BMI ≥ 35 kg/m2 met bepaalde bijkomende aandoeningen.

Actuele informatie over vergoeding is te vinden op de website van Zorgverzekeraars Nederland (ZN):

https://www.zn.nl/app/uploads/2024/02/QA-inzet-farmacotherapie-bij-obesitas_1-feb2023-DEF__v01032024_PDF.pdf

Aandoeningen en ziektebeelden

Genetische obesitas

Hypothalame obesitas

Medicamenteuze obesitas

Onze polikliniek(en)

Het Centrum Gezond Gewicht heeft 1x per 2 weken op maandagmiddag spreekuur.

Voor vragen kunt u bellen naar de poli Endocrinologie 010-7040570 of mailen naar centrumgezondgewicht@erasmusmc.nl

Endocrinologie

Samenwerking