Erkend expertisecentrum

Centrum Gezond Gewicht

In het Centrum Gezond Gewicht, locatie Erasmus MC Rotterdam, wordt diagnostiek verricht naar onderliggende oorzaken van obesitas. Per patient wordt vervolgens een behandeladvies op maat gegeven

Verhaal uit het centrum

Internist-endocrinoloog prof. dr. Liesbeth van Rossum en kinderarts-endocrinoloog prof. dr. Erica van den Akker hebben samen het Centrum Gezond Gewicht opgericht. In deze video vertellen ze over de complexiteit van overgewicht en over de inspanningen van het Centrum Gezond Gewicht.

Lees het hele verhaal

Over dit centrum

Wat we doen

Wat doet dit centrum?

Obesitas (overgewicht) brengt gezondheidsrisico’s met zich mee. U beweegt zich minder makkelijk en beleeft minder plezier aan bewegen.

Daarnaast heeft overgewicht sociale en emotionele gevolgen, zoals minder zelfvertrouwen. De behandeling voor overgewicht en obesitas vraagt om een multidisciplinaire aanpak. Samen met de patiënt zoeken onze specialisten naar een behandeling op maat.

Wat willen we bereiken?

Een behandeling tegen overgewicht en obesitas kost op korte termijn geld, tijd en energie. Maar levert op lange termijn veel op. Voor u als patiënt, maar ook voor de maatschappij.

Ons Centrum Gezond Gewicht werkt hard aan het verbeteren van de zorg van vandaag en de gezondheid van morgen.

Wat maakt dit centrum bijzonder?

Een team van medisch specialisten zet zich in om overgewicht en obesitas tegen te gaan.

Wij kijken niet alleen naar voeding en beweging. Het doel is om zorg op maat te bieden. Ons Centrum Gezond Gewicht is uniek dankzij deze brede aanpak. Wij houden rekening met de aan de individuele kenmerken van de persoon. Denk aan medische, genetische, gedragsmatige, psychologische en sociaal economische kenmerken.

Verwijscriteria

Informatie voor verwijzers van volwassenen met obesitas (BMI≥ 30 kg/m2)

Wie kan verwezen worden naar de polikliniek van het Centrum Gezond Gewicht- locatie Erasmus MC?

Vanwege de lange wachttijd en het grote aantal aanmeldingen van patiënten met een aangetoonde tertiaire vorm van obesitas geldt er een strikte triage wie in de 3^e lijn (Erasmus MC- Centrum Gezond Gewicht) gezien moet worden en wie in de 2^e lijn (bv in een van de Netwerk Gezond Gewicht ziekenhuizen). Zie onderaan deze tekst en tabel de namen van de samenwerkende, in obesitas gespecialiseerde ziekenhuizen op het gebied van diagnostiek en behandeling van obesitas.

Er zijn 2 categorieën patiënten die verwezen kunnen worden. Hieronder worden deze beschreven:
1. Patiënten met aangetoonde onderliggende tertiaire aandoeningen (vanuit heel Nederland/buitenland)die leiden tot obesitas, zoals zeldzame endocriene ziekte, hypothalame of monogenetische/syndromale vormen van obesitas (zie punt 4, 5 en 6 onderstaand).
2. Patiënten met een leefstijl-gerelateerde obesitas én woonachtig in Rotterdam , die gemotiveerd zijn voor deelname aan een intensieve, 1,5 jaar durende gecombineerde leefstijlinterventie van het Erasmus MC (zie punt 1 onderstaand).

Het is belangrijk dat uit de verwijsbrief blijkt dat er sprake is van een van deze twee categorieën.

Indien dit niet duidelijk uit de verwijzing blijkt dan zal de patiënt voor diagnostiek en behandeling doorverwezen kunnen worden naar één van de samenwerkende internisten in een van onderstaande samenwerkende 2^e lijns ziekenhuizen voor diagnostiek en behandeling. Het kan voorkomen dat bij onderzoek in een van deze samenwerkende ziekenhuizen alsnog een zeldzame onderliggende aandoening wordt gediagnosticeerd waarvoor de betreffende persoon dan naar het Centrum Gezond Gewicht- locatie Erasmus MC doorverwezen wordt.

Categorieën van onderliggende oorzaken en gewicht verhogende of in stand houdende factoren bij volwassenen met obesitas

1. Leefstijl

Veelvoorkomend

Ongezond eetpatroon

Te weinig beweging

Chronisch slaaptekort

Obstructief slaap-apneu syndroom

Nachtdiensten

Timing van maaltijden

Fors alcoholgebruik

Stoppen met roken

Culturele of socio-economische factoren

2. Psychisch

Veelvoorkomend

Depressie

Chronische stress

Psychotrauma

Kindermishandeling (fysiek of emotioneel) in verleden

Seksueel misbruik in verleden

Eetstoornis zoals Binge eating disorder en Boulimia Nervosa

3. Medicatie

Veelvoorkomend

Bloeddrukmiddelen: bètablokkers, alfablokkers

Pijnmedicatie: pregabaline, amitriptyline

Diabetesmedicatie: insuline, glimepirid

Antidepressiva: mirtazapine, citalopram, paroxetine

Antipsychotica: olanzapine, risperidon, lithium

Anti-epileptica: carbamazepine, valproïnezuur, gabapentine

Corticosteroïden: oraal, injecties, lokaal

4. Hormonaal

Veelvoorkomend

Hypothyreoïdie

Polycysteus ovarium syndroom (PCOS)

Hypogonadisme

Behoud zwangerschapskilo's

Menopauze

Zeldzaam

Hypopituïtarisme

(Cyclische) Cushing's syndroom

Groeihormoon tekort

5. Hypothalaam

Zeldzaam

Hypothalame schade na bestraling, operatie of hoofdtauma

Hypothalame tumor

Craniopharyngeoom

Malformatie

6a. Monogenetische obesitas

Zeldzaam

Combinatie van deze symptomen:

Obesitas sinds jonge kinderleeftijd

Extreme eetlust

Opvallend gewichtsverschil met familieleden

Voorbeelden: mutaties in genen van MC4R,POMC, leptine, leptine-receptor, PCSK1

6b. Syndromale obesitas

Zeldzaam

Combinatie van deze symptomen:

Obesitas sinds jonge kinderleeftijd

Extreme eetlust

Opvallend gewichtsverschil met familieleden

Dysmorfe kenmerken of aangeboren afwijkingen

Autisme

Ontwikkelingsachterstand

Voorbeelden: Prader-Willi, Bardet-Biedl, 16p11.2 deletie, Alström syndroom

Bron: gemodificeerd van Van der Valk, Van den Akker, Savas, .....Van Rossum, et al. Obesity Reviews 2019 (free full text online)

Specialistische 2^e lijns obesitascentra voor diagnostiek onderliggende oorzaken obesitas en behandeling op maat:

In Rotterdam:

* Centrum Gezond Gewicht, locatie Franciscus Vlietland Gasthuis, Drs F. Klessens-Godfroy, internist en Dr J. Wiebolt, internist-endocrinoloog

* Centrum Gezond Gewicht, locatie Maasstad Ziekenhuis: Dr J. van der Linden, internist-endocrinoloog

Buiten Rotterdam:

Rijnstate Ziekenhuis, Arnhem, Dr A. van Bon, internist-endocrinoloog

Wilhelmina Ziekenhuis, Assen, Dr R.K. Gonera, Internist-endocrinoloog

SB. Internist-leefstijlarts, Amsterdam, Amstelveen en Bilthoven, Drs S. Mors, internist-leefstijlarts, (contact@sbinternist.nl)

Acibadem IMC, Amsterdam, Dr W. de Graaff, internist-endocrinoloog

De Leefstijlinternist, Alkmaar, Drs J.H.A. Arnoldus, internist, (info@deleefstijlinternist.nl)

Bravis Ziekenhuis, Bergen op Zoom en Roosendaal, Dr I. Rietveld, internist-endocrinoloog

Albert Schweitzer ziekenhuis, Dordrecht, Dr R. Kemper- Kiewiet, internist-endocrinoloog

Ziekenhuisgroep Twente, locatie Hengelo, Drs S. Oost, internist-vasculair geneeskundige

Dijklander ziekenhuis, locaties Hoorn/ Purmerend, Dr F.A.J. Verburg, internist-endocrinoloog

Maxima Medisch Centrum Veldhoven, dr. K. Borgman-Blijdorp, internist-endocrinoloog

LangeLand ziekenhuis, Zoetermeer, Drs F. Ayuketah-Ekokobe, Interniste

Gelre Ziekenhuis, Zutphen, Dr E. van Ginneken, internist -endocrinoloog

Adviezen voor obesitaszorg in de eerste lijn

Indien er op het gebied van leefstijl nog zaken te verbeteren zijn kunt u patiënt verwijzen naar lokale begeleiding op leefstijlgebied middels een gecombineerde leefstijlinterventie (GLI) die uit het basispakket vergoed wordt.

Dit betreft een tweejarig leefstijlprogramma waarbij begeleiding bij zowel gezond eten, beweging, stress reductie en gezonder gedrag/gewoonten in samenhang en in groepsverband wordt aangeboden. Aanbieders van een vergoede GLI te vinden op:

https://www.loketgezondleven.nl/leefstijlinterventies/gecombineerde-leefstijlinterventie/erkende-gli-basisverzekering

(of zoek via google op ‘’GLI aanbieder’’ dan zijn leefstijlcoaches die een GLI aanbieden per woonplaats te vinden).

Bij onvoldoende effect van de GLI kan na een jaar behandeling -onder strikte voorwaarden - aanvullend anti-obesitas medicatie overwogen worden zoals:

*Liraglutide 3 mg (Saxenda®) - vergoed uit het basispakket onder strikte voorwaarden : o.a. minimaal een jaar deelname aan een erkend GLI-programma, body mass index (BMI) ≥ 40 kg/m² of BMI ≥ 35 kg/m² met bepaalde bijkomende aandoeningen zoals een hart- of vaatziekte, slaapapneu of artrose hebben, en geen diabetes mellitus type 2. Als iemand niet aan deze criteria voldoet akn overwogen worden dat iemand de behandeling zelf bekostigt (ca. 280 euro per maand).

*Naltrexon/bupropion (Mysimba®) - vergoed uit het basispakket onder bepaalde voorwaarden : o.a.minimaal een jaar deelname aan een erkend GLI-programma, body mass index (BMI) ≥ 30 kg/m² of BMI ≥ 27 kg/m² met bepaalde bijkomende aandoeningen zoals een hart- of vaatziekte, slaapapneu of artrose hebben. Kosten ca. 100 euro per maand. Terugbetalingsregeling aan te vragen via https://www.hevoconsult.nl/terugbetalingsregeling

* Semaglutide 2.4 mg (Wegovy®) - vergoeding nog in beoordeling van het Zorginstituut. EMA goedkeuring verkregen jan 2022. Spuiten nog niet in juiste dosering voor indicatie obesitas op Nederlandse markt (alleen in de lage diabetes dosering). Dit middel wordt in de loop van /einde 2023 in Nederland leverbaar verwacht.

Actuele informatie over vergoeding is te vinden op de website van Zorgverzekeraars Nederland (ZN).

https://www.znformulieren.nl/formulieren/documenten?folderid=7420346368&title=Saxenda%2B%25e2%2580%2593%2Bliraglutide

Ook kan in bepaalde situaties van onvoldoende effect van een (gecombineerde) leefstijlinterventie onder strikte voorwaarden een bariatrische operatie als optie worden overwogen als de BMI ≥ 40 kg/m² of BMI ≥ 35 kg/m² met bepaalde bijkomende aandoeningen zoals diabetes mellitus type 2.

Factsheet met samenvatting nieuwe nationale richtlijn overgewicht en obesitas, inclusief behandelindicaties, gepubliceerd op 10 juli 2023:

Factsheet_Richtlijn_overgewicht_en_obesitas_volwassenen.pdf (richtlijnendatabase.nl)

Onze polikliniek(en)

Het Centrum Gezond Gewicht heeft 1x per 2 weken op maandagmiddag spreekuur.

Voor vragen kunt u bellen naar de poli Endocrinologie 010-7040570 of mailen naar centrumgezondgewicht@erasmusmc.nl

Endocrinologie

Samenwerking